Mobil versiya
E3 ölkələri BMT Təhlükəsizlik Şurasına müraciət edib
Tarix: 28-08-2025 | Saat: 22:16
Bölmə:Özəl | çapa göndər

E3 ölkələri BMT Təhlükəsizlik Şurasına müraciət edib

Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyadan ibarət E3 ölkələri Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) İrana qarşı sanksiyaları tətbiq etmək imkanına malik olan “snapback” mexanizminin işləməsi üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasına (UNSC) müraciət edib.
Almaniyanın xarici işlər naziri Johann Wadephul, Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot və Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri David Lammy birgə bəyanatında BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2231 saylı Qətnaməsinə uyğun olaraq 20 iyul 2015-ci ildə Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planının (JCPOA) imzalandığını xatırladıblar.


Bəyanatda qeyd olunub ki, ABŞ bu sazişdən çıxdıqdan sonra “İran da müqavilə üzrə öhdəliklərini yerinə yetirməyi dayandırıb”. Bəyanatın davamı olaraq, "ABŞ-ın 2018-ci ilin may ayında sazişdən çıxmasından sonra İran da 2019-cu ilin may ayında müqavilə üzrə öhdəliklərini yerinə yetirməyi dayandırsa da, Almaniya, Fransa və Böyük Britaniya (E3) razılaşmaya sadiq qalmağa davam etdi".


Bəyanatda qeyd olunub ki, İran Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin (MAQATE) sazişin icrası ilə bağlı "yoxlama və monitorinq fəaliyyətləri aparmaq səlahiyyətini" həyata keçirməsinə icazə verməyib və sazişin əlavə protokolunun icrasını dayandırıb.

Bəyanatda bu hərəkətlərin İranın müqavilədəki öhdəliklərini pozduğu vurğulanıb və İranla danışıqların irəliləməsi üçün beş il ərzində “hər cür səy” göstərildiyi bildirilib.

Bəyanatın davamı olaraq, "Gərginliyi azaltmaq və ümumi hərtərəfli həllə nail olmaq üçün İran və ABŞ-ı danışıqlar masasına qaytarmaq üçün yorulmadan intensiv diplomatik səyləri davam etdirdik".

Bəyanatda E3 ölkələrinin razılaşmanı qorumaq üçün “xoş niyyətlə” hərəkət etdiyi vurğulanıb və İranın JCPOA-ya əməl etməməsinin “aydın və düşünülmüş” olduğu və İranda nüvə silahının yayılması ilə bağlı əsas obyektlərin MAQATE-nin nəzarətindən kənarda qalması şərh edilib.

Vurğulanıb ki, İranın MAQATE-yə aid olmayan yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatına heç bir mülki əsası yoxdur. Buna görə də o, İranın nüvə proqramının beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyə açıq təhdid olaraq qaldığını müdafiə edib.

Bəyanatda qeyd olunub ki, İranın hərəkətləri nəticəsində və BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnaməsinə uyğun olaraq, Fransa, Almaniya və Böyük Britaniya BMT TŞ-ni məlumatlandırmaq qərarına gəliblər ki, onlar İranın JCPOA çərçivəsində üzərinə götürdüyü öhdəlikləri əhəmiyyətli dərəcədə yerinə yetirmədiyinə inanırlar və bununla da “snapback” mexanizmini işə salıblar.

Bəyanatda deyilir:

"Bu bildiriş 2231 saylı qətnamədə müəyyən edilmiş geri qaytarma prosesini başlatır. Bu, BMT Təhlükəsizlik Şurasının əvvəllər ləğv edilmiş qətnamələrinin mümkün bərpasına qədər 30 günlük müddət açır. Biz vurğulayırıq ki, bu qətnamələr və onların ehtiva etdiyi tədbirlər (sanksiyalar və digər məhdudlaşdırıcı tədbirlər) yeni deyil. Əksinə, bu qətnamələr BMT TŞ-nin daha əvvəl qəbul etdiyi və İran tərəfindən ləğv edilmişdi". Bununla belə, İran bu öhdəlikləri yerinə yetirməməyi seçdi, 2231 saylı qətnaməyə uyğun olaraq, İranın ciddi şəkildə yerinə yetirilməməsi məsələsini diplomatik yollarla həll etmək üçün səy göstərməyə davam edəcəyik.

Bəyanatda xatırladılıb ki, əgər BMT Təhlükəsizlik Şurası 30 gün ərzində BMT TŞ-nin İranı hədəf alan qətnamələrini ləğv etməyə davam etməsə, sanksiyalar da daxil olmaqla, BMT Təhlükəsizlik Şurasının altı qətnaməsi bərpa olunacaq.

İran Avropanın snapback qərarını “ədalətsiz və hüquqi əsassız” adlandırıb.
İranın xarici işlər naziri Abbas Erakçi E3 ölkələrinin – 2015-ci il nüvə sazişinin Avropa tərəfləri olan Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyanın BMT-nin İrana qarşı sanksiyalarını bərpa edə biləcək snapback mexanizmini işə salmaq qərarını hüquqi baxımdan “əsassız” adlandırıb və İranın bu “ədalətsiz hərəkətə” layiqli cavab verəcəyini bildirib.

İranın rəsmi xəbər agentliyi İRNA-nın məlumatına görə, Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri David Lammy, Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot, Almaniyanın xarici işlər naziri Johann Wadephul və Avropa İttifaqının ali nümayəndəsi Kaja Kallas da daxil olmaqla Avropa rəsmiləri İranın xarici işlər naziri Erakçi ilə telekonfrans görüşüblər.

Görüş zamanı avropalılar iranlı nazirə snapback mexanizminin işə salınması üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasına (BMT TŞ) rəsmi müraciət etmək niyyətləri barədə məlumat veriblər. Onlar həmçinin problemlərin həlli və BMT sanksiyalarının geri qaytarılmasının qarşısını almaq üçün 30 gün ərzində diplomatik həll yolu tapmağa hazır olduqlarını vurğulayıblar.

Erakçi isə Avropanın BMT-nin Tehrana qarşı sanksiyalarını bərpa edə biləcək snapback mexanizmini işə salma qərarını “ədalətsiz, qanunsuz və hüquqi əsası olmayan” adlandırıb.

Erakçi, İranın problemin həlli üçün diplomatiyaya sadiq qalaraq bütün proses boyunca məsuliyyətli və xoş niyyətli bir yanaşma nümayiş etdirdiyini bildirib. O, əlavə edib ki, İran “milli hüquq və maraqlarını qorumaq və təmin etmək üçün bu qeyri-qanuni addımı atıb”.



Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi


Xəbəri paylaş


Digər xəbərlər



Xəbərə şərh yaz
Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
28-08-2025