İdman sağlamlığın rəhnidir
Tarix: 13-01-2023 | Saat: 20:00
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Uşaq vaxtlarımızdan ta bu günə kimi bu şüarı eşidirik. İdmanın insan orqanizminə müsbət təsiri barədə hamımız ətraflı məlumata sahibik. Lakin bu məşğuliyyətin insana, onun orqanizminə verdiyi mənfi təsirlərdən də danışmaq lazımdır.
Gəlin bir anlıq belə düşünək: "Xəstə olmaq istəyənlər idmanla məşğul olsunlar". Bu, nə qədər gülünc görünsə də, təəssüf ki, həqiqətə uyğundur.
Hesablamalara görə, il ərzində baş verən ölüm hadisələrinin mərkəzində idman və fiziki hərəkətlər durur. İdmanın müxtəlif növləri ilə məşğul olan atletlər həyatlarını elə bu sahədə qurban verilər. Adətən, atletlərin ömrü daha çox avtomobil yürüşündə və ekstremal növlərdə (alpinizm, paraşüt idmanı və s. ) sona çatır. Yəni bu iki idman növündə həyat üçün təhlükəli anlar tez-tez baş verir. Məsələnin bu tərəfi hamıya aydındır. Digər bir tərəfdən, idman onunla və təcrübəsiz məşğul olanları özünə qurban edir. Bunu konkret olaraq bir neçə idman növünün timsalında görmək olar.
Məsələn, qızmar günəş altında tennis oynamaq, sürətli qaçış, üzgüçülükdə əzələ tutulması və s. kimi hallarda idmançı ölüm təhlükəsi üz-üzə qalır, bəzən isə ölümün pəncəsindən qurtula bilmir.
İdman çox ciddi bir məşğuliyyətdir. Bu sahədə ilk addımları atarkən hər birimiz diqqətli olmalıyıq. Həkimlərin məsləhəti mütləq nəzərə alınmalıdır. Alimlərin fikrincə, 40 yaşından sonra idmanla məşğul olmaq daha təhlükəlidir. Əgər fikir ciddidirsə, onda orqanizmdə baş verən gizli prosseslər mütləq üzə çıxarılmalıdır. Orta yaşlı insan idmanla yenicə məşğul olmağa başlarkən, bəzi fəsadlar baş verə bilər. Bunun nəticəsində arzuolunmaz hallar üzə çıxır. Konkret desək, idmanla sonradan məşğul olanlar aşağıda göstərilən vəziyyətlə üzləşə bilərlər:
1. Ürək-damar pozulmaları
2. Zədələr
3. Hərəkət sistemində həddindən artıq funksional problemlər
4. Dopinq (qısa müddət ərzində yüksək nəticəyə can atan idmançı dopinq istifadəçisinə çevrilir)
Hərəkət sistemində hiss olunan narahatlıqlar çətin həll olunan problem deyil. Daxildə baş verən əzələ yığılmaları, əzələlərdə yığılan toksinlərin, xüsusilə laktik turşunun bir yerə toplanmasından və gərgin qüvvə sərf etməkdən irəli gəlir. 24 saat ərzində yarana bilən bu problem təxminən 2-3 gün davam edə bilər. Əzələ yığılması zamanı çoxlu miqdarda maye (su, çay ) qəbul edilməli, yaxud əzələlərə yumşaldıcı kremlər sürtülməlidir. Sauna və ya isti vanna qəbul etmək də olar. Əzələlərdə baş verən sıxılmalar da orqanizm üçün ziyandır. Bu hal əzələlərdə reflekslərin həddindən artıq uzanmasından və oynaq zədəsindən sonra meydana çıxır. Onun qarşısını almaq üçün əzələ üzərinə buz qoyulmalıdır. Bu, əksinə də ola bilər. Yəni isti duş və masajdan da istifadə etmək olar. Əzələdə uzanmalar əzələ liflərinin gərilməsinə səbəb olan elastikliyin artması deməkdir. Bu vəziyyətdə bütün masajları təxirə salmaq və liflərin yumşalması üçün ən azı 10 gün gözləmək lazımdır.
Lif qorması da çox ciddi problemdir. Əzələ liflərinin azacıq da olsa cırılması, lif qopmasına səbəb olur. Bu zaman daxili qanaxma da istisna deyil. Zədələnən yeri masaj etmək təhlükəlidir. Onun bərpası (reabilitasiya) üçün ən az bir ay vaxt lazım olur. Əzələ cırılması çox ağır bir haldır. Bu xəsarətin aradan qaldırılması həkimlərin təcrübəsindən çox asılıdır. Bu cür xəsarəti məişət şəraitində sağaltmaq qəti qadağandır.
Zəhra İskəndərli Şahmurad,
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 13-01-2023 | Saat: 20:00
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Uşaq vaxtlarımızdan ta bu günə kimi bu şüarı eşidirik. İdmanın insan orqanizminə müsbət təsiri barədə hamımız ətraflı məlumata sahibik. Lakin bu məşğuliyyətin insana, onun orqanizminə verdiyi mənfi təsirlərdən də danışmaq lazımdır.
Gəlin bir anlıq belə düşünək: "Xəstə olmaq istəyənlər idmanla məşğul olsunlar". Bu, nə qədər gülünc görünsə də, təəssüf ki, həqiqətə uyğundur.
Hesablamalara görə, il ərzində baş verən ölüm hadisələrinin mərkəzində idman və fiziki hərəkətlər durur. İdmanın müxtəlif növləri ilə məşğul olan atletlər həyatlarını elə bu sahədə qurban verilər. Adətən, atletlərin ömrü daha çox avtomobil yürüşündə və ekstremal növlərdə (alpinizm, paraşüt idmanı və s. ) sona çatır. Yəni bu iki idman növündə həyat üçün təhlükəli anlar tez-tez baş verir. Məsələnin bu tərəfi hamıya aydındır. Digər bir tərəfdən, idman onunla və təcrübəsiz məşğul olanları özünə qurban edir. Bunu konkret olaraq bir neçə idman növünün timsalında görmək olar.
Məsələn, qızmar günəş altında tennis oynamaq, sürətli qaçış, üzgüçülükdə əzələ tutulması və s. kimi hallarda idmançı ölüm təhlükəsi üz-üzə qalır, bəzən isə ölümün pəncəsindən qurtula bilmir.
İdman çox ciddi bir məşğuliyyətdir. Bu sahədə ilk addımları atarkən hər birimiz diqqətli olmalıyıq. Həkimlərin məsləhəti mütləq nəzərə alınmalıdır. Alimlərin fikrincə, 40 yaşından sonra idmanla məşğul olmaq daha təhlükəlidir. Əgər fikir ciddidirsə, onda orqanizmdə baş verən gizli prosseslər mütləq üzə çıxarılmalıdır. Orta yaşlı insan idmanla yenicə məşğul olmağa başlarkən, bəzi fəsadlar baş verə bilər. Bunun nəticəsində arzuolunmaz hallar üzə çıxır. Konkret desək, idmanla sonradan məşğul olanlar aşağıda göstərilən vəziyyətlə üzləşə bilərlər:
1. Ürək-damar pozulmaları
2. Zədələr
3. Hərəkət sistemində həddindən artıq funksional problemlər
4. Dopinq (qısa müddət ərzində yüksək nəticəyə can atan idmançı dopinq istifadəçisinə çevrilir)
Hərəkət sistemində hiss olunan narahatlıqlar çətin həll olunan problem deyil. Daxildə baş verən əzələ yığılmaları, əzələlərdə yığılan toksinlərin, xüsusilə laktik turşunun bir yerə toplanmasından və gərgin qüvvə sərf etməkdən irəli gəlir. 24 saat ərzində yarana bilən bu problem təxminən 2-3 gün davam edə bilər. Əzələ yığılması zamanı çoxlu miqdarda maye (su, çay ) qəbul edilməli, yaxud əzələlərə yumşaldıcı kremlər sürtülməlidir. Sauna və ya isti vanna qəbul etmək də olar. Əzələlərdə baş verən sıxılmalar da orqanizm üçün ziyandır. Bu hal əzələlərdə reflekslərin həddindən artıq uzanmasından və oynaq zədəsindən sonra meydana çıxır. Onun qarşısını almaq üçün əzələ üzərinə buz qoyulmalıdır. Bu, əksinə də ola bilər. Yəni isti duş və masajdan da istifadə etmək olar. Əzələdə uzanmalar əzələ liflərinin gərilməsinə səbəb olan elastikliyin artması deməkdir. Bu vəziyyətdə bütün masajları təxirə salmaq və liflərin yumşalması üçün ən azı 10 gün gözləmək lazımdır.
Lif qorması da çox ciddi problemdir. Əzələ liflərinin azacıq da olsa cırılması, lif qopmasına səbəb olur. Bu zaman daxili qanaxma da istisna deyil. Zədələnən yeri masaj etmək təhlükəlidir. Onun bərpası (reabilitasiya) üçün ən az bir ay vaxt lazım olur. Əzələ cırılması çox ağır bir haldır. Bu xəsarətin aradan qaldırılması həkimlərin təcrübəsindən çox asılıdır. Bu cür xəsarəti məişət şəraitində sağaltmaq qəti qadağandır.
Zəhra İskəndərli Şahmurad,
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
28-12-2024
