Eltun Süleymanov:"Naxçıvanda qaldırılan bayraqdan Müstəqillik gününə gedən yol"
Tarix: 23-05-2025 | Saat: 20:00
Bölmə:Manşet / Siyasət / Özəl | çapa göndər
Azərbaycan xalqının tarixində elə məqamlar var ki, onlar nəinki bir millətin taleyini dəyişir, həm də gələcək nəsillər üçün yol göstərən ideoloji və mənəvi mayaka çevrilir. 1918-ci il mayın 28-də yaradılan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bu baxımdan əsl milli oyanış manifestidir. Bu dövlətin ömrü qısa olsa da, ideyaları zamanları aşaraq müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin ideoloji təməlini formalaşdırmışdır. Ancaq bu tarixi yaddaşın qorunması, milli suverenlik ideyasının dirçəldilməsi və simvolik mənaların yenidən ayağa qaldırılması üçün bir nəfərin – Ulu Öndər Heydər Əliyevin müstəsna tarixi missiyasını xüsusilə qeyd etmək lazımdır.
Bu sözləri aia.az-a açıqlamasında ictimai fəal Eltun Süleymanov deyib.
Müsahibimiz deyib ki, Ulu öndər Heydər Əliyev bir əsrin ideyasını dirçəldən lider kimi tarixə yazıldı. Naxçıvanda üçrəngli bayraq onun qətiyyəti sayəsində dalğalanmağa başladı. 1990-cı ilin payızında SSRİ-nin süquta uğramağa başladığı bir dövrdə, Azərbaycanın taleyi dumanlı və təhdidlərə açıq idi. Qanlı 20 Yanvar faciəsindən sonra xalqda dərin bir etimadsızlıq və təlatüm yaranmışdı. Məhz belə bir mürəkkəb tarixi dönəmdə Heydər Əliyev Moskvadakı siyasi karyerasına son verib, doğma torpağı Naxçıvana qayıtdı və burada Azərbaycanın dövlətçilik məfkurəsinin dirçəlməsi üçün həlledici addımlar atdı. 1990-cı il noyabrın 17-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sessiyasında Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin rəmzi olan üçrəngli, ay-ulduzlu bayrağımız rəsmi şəkildə qəbul edildi. Bu, təkcə bir simvolun geri qaytarılması deyildi. Bu, xalqın milli mənlik şüurunun yenidən ayağa qalxması, suverenliyə olan inamın ideoloji bərpası idi. Ulu öndər Heydər Əliyev bu tarixi qərarı belə qiymətləndirirdi: “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağını Naxçıvanda rəsmi surətdə təsdiq etməklə, biz xalqımıza, gələcək nəsillərə azadlıq, istiqlaliyyət ruhunu aşıladıq. O vaxt bu, böyük cəsarət tələb edirdi.” Doğrudan da, o dönəmdə SSRİ hələ dağılmamışdı və belə bir qərarın qəbul edilməsi siyasi baxımdan riskli, lakin tarixi baxımdan labüd idi. Bu addım sonrakı illərdə Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpası prosesinə ideoloji əsaslar verdi və milli kimliyin yenidən bərpa edilməsində dönüş nöqtəsi oldu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin əsasını təşkil edən demokratik dövlət quruculuğu, hüquqi bərabərlik və suverenlik ideyaları 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin bərpası ilə yenidən aktuallaşdı. Lakin bu tarixi ardıcıllığın təmin olunması üçün ideoloji və siyasi yaddaşın bərpa edilməsi, yəni Xalq Cümhuriyyətinin yalnız xatirə olaraq deyil, real siyasi varislik kontekstində tanıdılması lazım idi. Bu vəzifəni isə yalnız Ulu öndər Heydər Əliyev səviyyəsində düşünən bir siyasi lider yerinə yetirə bilərdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin sözləri ilə desək: “Əgər biz tariximizi bilməsək, öz keçmişimizi dərk etməsək, gələcək quruculuqda da büdrəyərik. Müstəqilliyin dayağı məhz xalqın tarixidir, kimliyidir.” Bu baxımdan, 1990-cı ildə Naxçıvanda üçrəngli bayrağın ucaldılması Azərbaycan tarixində ilk dəfə suverenlik rəmzinin yenidən rəsmi surətdə tanınması idi. Bu akt, əslində, Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpasına aparan yolun başlanğıcı oldu və Naxçıvan tarixi müstəvidə milli oyanışın və dirçəlişin mərkəzinə çevrildi. 1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti tərəfindən qəbul edilən “Dövlət Müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı” Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hüquqi və siyasi varisliyini rəsmi şəkildə təsdiqlədi. Bu sənəddə 1918-ci ildə qəbul olunmuş İstiqlal Bəyannaməsinin müddəaları əsas götürülməklə, Azərbaycan xalqının öz taleyini müəyyən etmək hüququna malik olduğu qeyd olundu. Bu hüquqi sənədin qəbuluna gedən yol isə məhz Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsləri, siyasi uzaqgörənliyi və xalqla ideoloji bağlılığı sayəsində mümkün oldu. Naxçıvanda başlayan istiqlal rüzgarı Bakıya, oradan isə bütün Azərbaycana yayıldı. Ulu Öndərin dövlətçilik mirası bu gün cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan müstəqilliyini təkcə qoruyub saxlamayıb, həm də gücləndirərək regionda söz sahibi bir dövlətə çevrilib. Xalq Cümhuriyyətinə və Ulu Öndərin dövlətçilik irsinə dərin hörmətin ifadəsi olaraq, 2021-ci ildə Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə qəbul edilən qərara əsasən 28 May – Müstəqillik Günü, 18 Oktyabr – Müstəqilliyin Bərpası Günü elan edildi. Bu yanaşma təkcə tarixi ardıcıllığın deyil, həm də ideoloji davamlılığın hüquqi formalaşmasıdır. Cənab Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edib ki: “Bizim dövlətçiliyimiz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən başlayır. Biz bu tarixi yaşatmalı, gələcək nəsillərə çatdırmalıyıq.” Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, onun ideyaları, Ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvanda atdığı tarixi addım və bu gün cənab Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasət bir-biri ilə uzlaşan vahid bir milli dövlətçilik zənciridir. Naxçıvanda qaldırılan bayraq təkcə keçmişə ehtiram deyil, həm də gələcəyin qurulmasına verilən ciddi mesaj idi. Azərbaycan xalqı hər il 28 may – Müstəqillik Gününü yalnız bir tarix olaraq deyil, həm də milli kimliyin, suveren iradənin, vətəndaş məsuliyyətinin rəmzi kimi qeyd edir. Bu bayramda Azərbaycan təkcə 1918-ci ildə yaranan Cümhuriyyətin ruhunu yad etmir, həm də 1990-cı ildə Naxçıvanda ucalan o ilk bayraq vasitəsilə öz müasir dövlətinin ideoloji mayasını anır. Çünki müstəqillik sadəcə bir hüquqi status deyil, o, bir milli kimlikdir, tarixin mirası və gələcəyin zəmanətidir-deyə E. Süleymanov fikrini tamamlayıb.
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 23-05-2025 | Saat: 20:00
Bölmə:Manşet / Siyasət / Özəl | çapa göndər
Azərbaycan xalqının tarixində elə məqamlar var ki, onlar nəinki bir millətin taleyini dəyişir, həm də gələcək nəsillər üçün yol göstərən ideoloji və mənəvi mayaka çevrilir. 1918-ci il mayın 28-də yaradılan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bu baxımdan əsl milli oyanış manifestidir. Bu dövlətin ömrü qısa olsa da, ideyaları zamanları aşaraq müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin ideoloji təməlini formalaşdırmışdır. Ancaq bu tarixi yaddaşın qorunması, milli suverenlik ideyasının dirçəldilməsi və simvolik mənaların yenidən ayağa qaldırılması üçün bir nəfərin – Ulu Öndər Heydər Əliyevin müstəsna tarixi missiyasını xüsusilə qeyd etmək lazımdır.
Bu sözləri aia.az-a açıqlamasında ictimai fəal Eltun Süleymanov deyib.
Müsahibimiz deyib ki, Ulu öndər Heydər Əliyev bir əsrin ideyasını dirçəldən lider kimi tarixə yazıldı. Naxçıvanda üçrəngli bayraq onun qətiyyəti sayəsində dalğalanmağa başladı. 1990-cı ilin payızında SSRİ-nin süquta uğramağa başladığı bir dövrdə, Azərbaycanın taleyi dumanlı və təhdidlərə açıq idi. Qanlı 20 Yanvar faciəsindən sonra xalqda dərin bir etimadsızlıq və təlatüm yaranmışdı. Məhz belə bir mürəkkəb tarixi dönəmdə Heydər Əliyev Moskvadakı siyasi karyerasına son verib, doğma torpağı Naxçıvana qayıtdı və burada Azərbaycanın dövlətçilik məfkurəsinin dirçəlməsi üçün həlledici addımlar atdı. 1990-cı il noyabrın 17-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sessiyasında Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin rəmzi olan üçrəngli, ay-ulduzlu bayrağımız rəsmi şəkildə qəbul edildi. Bu, təkcə bir simvolun geri qaytarılması deyildi. Bu, xalqın milli mənlik şüurunun yenidən ayağa qalxması, suverenliyə olan inamın ideoloji bərpası idi. Ulu öndər Heydər Əliyev bu tarixi qərarı belə qiymətləndirirdi: “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağını Naxçıvanda rəsmi surətdə təsdiq etməklə, biz xalqımıza, gələcək nəsillərə azadlıq, istiqlaliyyət ruhunu aşıladıq. O vaxt bu, böyük cəsarət tələb edirdi.” Doğrudan da, o dönəmdə SSRİ hələ dağılmamışdı və belə bir qərarın qəbul edilməsi siyasi baxımdan riskli, lakin tarixi baxımdan labüd idi. Bu addım sonrakı illərdə Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpası prosesinə ideoloji əsaslar verdi və milli kimliyin yenidən bərpa edilməsində dönüş nöqtəsi oldu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin əsasını təşkil edən demokratik dövlət quruculuğu, hüquqi bərabərlik və suverenlik ideyaları 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin bərpası ilə yenidən aktuallaşdı. Lakin bu tarixi ardıcıllığın təmin olunması üçün ideoloji və siyasi yaddaşın bərpa edilməsi, yəni Xalq Cümhuriyyətinin yalnız xatirə olaraq deyil, real siyasi varislik kontekstində tanıdılması lazım idi. Bu vəzifəni isə yalnız Ulu öndər Heydər Əliyev səviyyəsində düşünən bir siyasi lider yerinə yetirə bilərdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin sözləri ilə desək: “Əgər biz tariximizi bilməsək, öz keçmişimizi dərk etməsək, gələcək quruculuqda da büdrəyərik. Müstəqilliyin dayağı məhz xalqın tarixidir, kimliyidir.” Bu baxımdan, 1990-cı ildə Naxçıvanda üçrəngli bayrağın ucaldılması Azərbaycan tarixində ilk dəfə suverenlik rəmzinin yenidən rəsmi surətdə tanınması idi. Bu akt, əslində, Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpasına aparan yolun başlanğıcı oldu və Naxçıvan tarixi müstəvidə milli oyanışın və dirçəlişin mərkəzinə çevrildi. 1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti tərəfindən qəbul edilən “Dövlət Müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı” Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hüquqi və siyasi varisliyini rəsmi şəkildə təsdiqlədi. Bu sənəddə 1918-ci ildə qəbul olunmuş İstiqlal Bəyannaməsinin müddəaları əsas götürülməklə, Azərbaycan xalqının öz taleyini müəyyən etmək hüququna malik olduğu qeyd olundu. Bu hüquqi sənədin qəbuluna gedən yol isə məhz Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsləri, siyasi uzaqgörənliyi və xalqla ideoloji bağlılığı sayəsində mümkün oldu. Naxçıvanda başlayan istiqlal rüzgarı Bakıya, oradan isə bütün Azərbaycana yayıldı. Ulu Öndərin dövlətçilik mirası bu gün cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan müstəqilliyini təkcə qoruyub saxlamayıb, həm də gücləndirərək regionda söz sahibi bir dövlətə çevrilib. Xalq Cümhuriyyətinə və Ulu Öndərin dövlətçilik irsinə dərin hörmətin ifadəsi olaraq, 2021-ci ildə Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə qəbul edilən qərara əsasən 28 May – Müstəqillik Günü, 18 Oktyabr – Müstəqilliyin Bərpası Günü elan edildi. Bu yanaşma təkcə tarixi ardıcıllığın deyil, həm də ideoloji davamlılığın hüquqi formalaşmasıdır. Cənab Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edib ki: “Bizim dövlətçiliyimiz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən başlayır. Biz bu tarixi yaşatmalı, gələcək nəsillərə çatdırmalıyıq.” Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, onun ideyaları, Ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvanda atdığı tarixi addım və bu gün cənab Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasət bir-biri ilə uzlaşan vahid bir milli dövlətçilik zənciridir. Naxçıvanda qaldırılan bayraq təkcə keçmişə ehtiram deyil, həm də gələcəyin qurulmasına verilən ciddi mesaj idi. Azərbaycan xalqı hər il 28 may – Müstəqillik Gününü yalnız bir tarix olaraq deyil, həm də milli kimliyin, suveren iradənin, vətəndaş məsuliyyətinin rəmzi kimi qeyd edir. Bu bayramda Azərbaycan təkcə 1918-ci ildə yaranan Cümhuriyyətin ruhunu yad etmir, həm də 1990-cı ildə Naxçıvanda ucalan o ilk bayraq vasitəsilə öz müasir dövlətinin ideoloji mayasını anır. Çünki müstəqillik sadəcə bir hüquqi status deyil, o, bir milli kimlikdir, tarixin mirası və gələcəyin zəmanətidir-deyə E. Süleymanov fikrini tamamlayıb.
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
jpg-1748000716.jpg)
23-05-2025
