Alimlər ilk dəfə olaraq Günəşin “böyük bacısı”nın maqnit sahəsini ölçüblər
Tarix: 24-06-2025 | Saat: 11:50
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Astrofiziklər ilk dəfə olaraq Günəşin analoqu olan bizə yaxın qocalmış subnəhəng ulduz β Hydrae Australis-in maqnit sahəsini ölçdülər və bir qədər gözlənilməz nəticələrini Astronomy & Astrophysics jurnalında paylaşdılar.
"Son illərdə biz ulduzların maqnit fəaliyyətinin təkamülünün əvvəllər düşünüldüyündən qat-qat mürəkkəb olduğunu kəşf etdik. β Hydrae Austrinus kimi Günəşə bənzəyən ulduzları, xüsusən də təkamülünün müxtəlif mərhələlərində öyrənmək, ulduzların və onların sistemlərinin necə qocaldığını anlamaq üçün vacibdir", - Portuqaliya Elmləri və Kosmos Elmləri İnstitutundan astronom Angela Santos izah etdi.
β Hydrae Austrinus cənub səmasında çılpaq gözlə görünən ən parlaq ulduzlardan biridir və Günəşdən sonra ən çox öyrənilən ulduzlardan biridir. Günəşimizdən bir qədər böyük olan və həyat dövrünün sonrakı mərhələsində o, Günəşin qarşıdan gələn subgiganta çevrilməsini anlamaq üçün əlverişli modeldir.
Yaşına baxmayaraq, ulduz Günəşə bənzər bir maqnit dövrəsinin əlamətlərini göstərir, təkamülünün bu mərhələsində ulduz üçün gözlənilməz hadisədir. Komanda Çilidəki La Silla Rəsədxanasında Avropa Cənub Rəsədxanasının 3,6 metrlik teleskopunda HARPSpol alətindən istifadə edərək yüksək dəqiqlikli spektropolarimetrik məlumatlar əldə edib. Bu müşahidələr tədqiqatçılara ilk dəfə olaraq β Hyi səthinin maqnit sahəsini birbaşa təxmin etməyə imkan verdi.
Maqnit sahəsinin ölçülməsini ulduzun əvvəlki tədqiqatlarda əldə edilmiş parametrləri ilə birləşdirərək (TESS missiyasının son fotometrik məlumatları da daxil olmaqla) tədqiqatçılar β Hyinin cari maqnit əyləcini, maqnit küləyi səbəbindən bucaq momentumunu itirmə prosesini hesabladılar.
"Təhlillərimiz göstərir ki, β Hyi-nin maqnit əyləci Günəşinkindən bir neçə dəfə güclüdür. Bu, böyük miqyaslı dinamonun bariz imzasıdır ki, bu da nəhəng üçün təəccüblüdür", - Santos bildirib.
Bu tapıntı yeni “dirilən dinamo” fərziyyəsini dəstəkləyir ki, bu da subnəhənglərin orta yaşlarında sakitlikdən sonra xarici təbəqələrinin genişləndiyi üçün maqnit aktivliyini yenidən artıra biləcəyini göstərir.
"Bu davranış ulduzların maqnit təkamülü ilə bağlı ənənəvi fikirlərə meydan oxuyur və β Hydrae Australis-i köhnə Günəşə bənzər ulduzlarda maqnit əyləc və dinamo təkamülü modellərini sınaqdan keçirmək və təkmilləşdirmək üçün etalon edir" dedi IA Stellar Astrofizika Araşdırma Qrupunun rəhbəri, professor Tiaqo Kampante.
Koimbra Universitetindən tədqiqatın həmmüəllifi Rikardo Qafeyra əlavə etdi: "Bunun planet sistemləri üçün də təsiri var, çünki β Hyi öz maqnit sahəsini yenidən işə salaraq, yaxınlıqdakı planetlər üçün kosmik hava şəraitini potensial olaraq pisləşdirir".
Günəşin "böyük bacısı" olaraq, β Hydrae Australis ulduzumuzun maqnit gələcəyinə dair fikir verir və bu cür köhnəlmiş ulduzların ətrafında fırlanan planetlər üçün xəbərdarlıq rolunu oynaya bilər.
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 24-06-2025 | Saat: 11:50
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Astrofiziklər ilk dəfə olaraq Günəşin analoqu olan bizə yaxın qocalmış subnəhəng ulduz β Hydrae Australis-in maqnit sahəsini ölçdülər və bir qədər gözlənilməz nəticələrini Astronomy & Astrophysics jurnalında paylaşdılar.
"Son illərdə biz ulduzların maqnit fəaliyyətinin təkamülünün əvvəllər düşünüldüyündən qat-qat mürəkkəb olduğunu kəşf etdik. β Hydrae Austrinus kimi Günəşə bənzəyən ulduzları, xüsusən də təkamülünün müxtəlif mərhələlərində öyrənmək, ulduzların və onların sistemlərinin necə qocaldığını anlamaq üçün vacibdir", - Portuqaliya Elmləri və Kosmos Elmləri İnstitutundan astronom Angela Santos izah etdi.
β Hydrae Austrinus cənub səmasında çılpaq gözlə görünən ən parlaq ulduzlardan biridir və Günəşdən sonra ən çox öyrənilən ulduzlardan biridir. Günəşimizdən bir qədər böyük olan və həyat dövrünün sonrakı mərhələsində o, Günəşin qarşıdan gələn subgiganta çevrilməsini anlamaq üçün əlverişli modeldir.
Yaşına baxmayaraq, ulduz Günəşə bənzər bir maqnit dövrəsinin əlamətlərini göstərir, təkamülünün bu mərhələsində ulduz üçün gözlənilməz hadisədir. Komanda Çilidəki La Silla Rəsədxanasında Avropa Cənub Rəsədxanasının 3,6 metrlik teleskopunda HARPSpol alətindən istifadə edərək yüksək dəqiqlikli spektropolarimetrik məlumatlar əldə edib. Bu müşahidələr tədqiqatçılara ilk dəfə olaraq β Hyi səthinin maqnit sahəsini birbaşa təxmin etməyə imkan verdi.
Maqnit sahəsinin ölçülməsini ulduzun əvvəlki tədqiqatlarda əldə edilmiş parametrləri ilə birləşdirərək (TESS missiyasının son fotometrik məlumatları da daxil olmaqla) tədqiqatçılar β Hyinin cari maqnit əyləcini, maqnit küləyi səbəbindən bucaq momentumunu itirmə prosesini hesabladılar.
"Təhlillərimiz göstərir ki, β Hyi-nin maqnit əyləci Günəşinkindən bir neçə dəfə güclüdür. Bu, böyük miqyaslı dinamonun bariz imzasıdır ki, bu da nəhəng üçün təəccüblüdür", - Santos bildirib.
Bu tapıntı yeni “dirilən dinamo” fərziyyəsini dəstəkləyir ki, bu da subnəhənglərin orta yaşlarında sakitlikdən sonra xarici təbəqələrinin genişləndiyi üçün maqnit aktivliyini yenidən artıra biləcəyini göstərir.
"Bu davranış ulduzların maqnit təkamülü ilə bağlı ənənəvi fikirlərə meydan oxuyur və β Hydrae Australis-i köhnə Günəşə bənzər ulduzlarda maqnit əyləc və dinamo təkamülü modellərini sınaqdan keçirmək və təkmilləşdirmək üçün etalon edir" dedi IA Stellar Astrofizika Araşdırma Qrupunun rəhbəri, professor Tiaqo Kampante.
Koimbra Universitetindən tədqiqatın həmmüəllifi Rikardo Qafeyra əlavə etdi: "Bunun planet sistemləri üçün də təsiri var, çünki β Hyi öz maqnit sahəsini yenidən işə salaraq, yaxınlıqdakı planetlər üçün kosmik hava şəraitini potensial olaraq pisləşdirir".
Günəşin "böyük bacısı" olaraq, β Hydrae Australis ulduzumuzun maqnit gələcəyinə dair fikir verir və bu cür köhnəlmiş ulduzların ətrafında fırlanan planetlər üçün xəbərdarlıq rolunu oynaya bilər.
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
