Mobil versiya
Zərif qəlbli aktrisa... – Fuad Biləsuvarlı yazır
Tarix: 28-07-2025 | Saat: 14:08
Bölmə:Özəl | çapa göndər

Zərif qəlbli aktrisa... – Fuad Biləsuvarlı yazır

/Əməkdar artist Gülər Nəbiyevanın yubileyinə – gecikmiş, lakin səmimi bir təbrik\





Sənətə qulaq verən bir insan üçün teatr yalnız səhnə deyil – o, ruhun sığındığı, xəyalın nəfəs aldığı yerdir. Hər tamaşa bir ömür parçası, hər səhnə bir hissin səsidir. Elə bu səbəbdəndir ki, tez-tez teatrlarımızın sehrli ovqatı ilə görüşmək istəyirəm. Qəlbimə yaxın olan, hər gəlişimdə ilham aldığım səhnələrdən biri də Gənc Tamaşaçılar Teatrının isti ab-havasıdır.

Bu teatrın təqdim etdiyi tamaşalarda bir səmimilik, bir həyat eşqi var — sanki gəncliyin saf duyğuları peşəkar səhnə sənəti ilə qovuşur. Teatr incəsənətin bir qolu olsa da, mənim üçün daha artıqdır: o, sənətkarın ikinci ocağıdır. Hər aktyor, hər aktrisa burada özünü yenidən doğurur, obrazın içində ruhunu yoğurur, səhnəyə çıxmazdan əvvəl yüz dəfə nəfəs alır...

Gənc Tamaşaçılar Teatrının sənət mühiti bu gün də klassik dəyərlərlə yenilikçi yanaşmanın harmoniyasını qoruyur. Hər bir tamaşa özündə təkcə səhnə dillərini yox, gəncliyin təmiz duyğularını da yaşadır. Bu teatrda çalışan sənətkarlar yalnız rollar oynamırlar – gənc ruhlara estetik dəyərlər aşılamaqla bir missiya da daşıyırlar.

Elə həmin yaradıcılıq mühitində, teatr səhnəsində parlayan ulduzlardan biri Əməkdar artist, Prezident mükafatçısı Gülər Nəbiyevadır. Gülər xanım 2009-cu il oktyabrın 1-dən Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktrisası kimi bu səhnənin canlı ruhuna çevrilmişdir. O, həm klassik, həm də müasir tamaşalarda yaratdığı obrazlarla sənətsevərlərin yaddaşında qalmaqla yanaşı, səhnənin duyğusunu zamanla yarışdırmışdır.

O, teatrda təkcə obraz yaratmır — öz ruhunun dərinliyini təqdim edir. Gülər xanım o sənətkarlardandır ki, istedadını tənbəlliklə yox, zəhmətlə, səbr və sevgi ilə yoğurur. Hər rola bir ömür verir, hər tamaşada bir həyat yaşayır. Onun səhnəyə çıxışı bir performans deyil — bir doğuluş, bir qəlb danışığıdır.


Gülər Nəbiyeva səhnəyə yalnız çıxmır, o səhnə ilə nəfəs alır. Onun obrazları yalnız sözlə yox, sükutla da danışır; mimikası ilə qışqırır, baxışları ilə sakitcə sığal çəkir. Əgər hər qadının bir günəşi varsa, Gülər xanım öz günəşini səhnənin içində tapdı – parlaq, səmimi və hər obrazla bir az da isinən...

Aktrisa Gülər Nəbiyeva illərdir ki, teatr səhnəsində yenilikləri ilə biz tamaşaçıları sevindirir, hər çıxışında incəsənətin canlı nəfəsini yaşadır. Onun sənətinə duyulan maraq təkcə peşəkarlığı ilə deyil, həm də təqdim etdiyi obrazların səmimiliyi və emosional dərinliyi ilə bağlıdır.

Bu illər ərzində o, səhnənin ruhuna çevrilmiş, tamaşaçıların qəlbində iz qoyan çıxışlarla yadda qalmışdır.

Gülər Nəbiyeva, həm ölkə daxilində, həm də Beynəlxalq teatr və kino festivallarında uğurla iştirak edərək, Azərbaycan səhnə sənətinin dəyərli simalarından biri olduğunu sübut etmişdir. Özünün etiraf etdiyi kimi, teatrda çalışdığı illər ərzində 30-dan çox rol ifa etmiş, bədii və telefilmlərdə, televiziya tamaşalarında iştirak edərək, yaddaşlara hopan obrazlar yaratmışdır. Onun ifası təkcə bir rolun təqdimatı deyil — bir həyat fəlsəfəsinin səhnəyə daşınmasıdır.

Gülər xanım eyni zamanda Heydər Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksinin Estetika kafedrasında müəllim kimi fəaliyyət göstərib. Gənc nəslə estetik duyum və sənət sevgisini aşılamaqla, sənət yolunun davamçılarının yetişməsinə töhfə verir.


Gülər Nəbiyevanın aktyor sənəti bir neçə obrazla məhdudlaşmır — o, müxtəlif dövrlərin, müxtəlif yazıçıların qəhrəmanlarını səhnədə canlandıraraq teatrın ruhuna həyat verir. Onun yaradıcılığı bədii diapazonun genişliyi ilə seçilir və hər bir obrazda yeni bir dünyanı açır.

Məsələn, Ceyms Linin “Karyera” əsərində canlandırdığı Barbara obrazı — güclü iradəli, duyğusal ziddiyyətlərlə dolu bir qadının səhnə təcəssümüdür. Gülər xanım bu rolda insan psixologiyasını dərinliklə verməklə tamaşaçılara güzgü tutmuş, onları həm düşündürmüş, həm də duyğulandırmışdır.

Gülər xanım vaxtilə M.F. Axundzadənin “Müsjö Jordan və Dərviş "Məstəli şah” komediyasında Xanpəri və Gülçöhrə rollarını oynamışdı. İndi tək Xanpəri rolunu oynayır. Onun oynadığı hər bir rol, yaratdığı obraz milli teatr ənənələrinin işığında təqdim olunur. Bu obrazlarda aktrisa folklor elementlərini, dilin şirinliyini və bədii irsimizin parlaq detallarını ustalıqla birləşdirərək, səhnədə elə bir həyat oyatmışdır ki, sanki tamaşa salonuna milli dəyərlərin nəfəsi dolur.

V. Şekspirin “Otello” əsərindəki ifası klassik dramın ən çətin qatlarını ustalıqla açmış, beynəlxalq səviyyədə tanınan dramaturgiyanın içindən universal duyğuları yerli səhnədə yaşada bilmişdir.Bu adlar səhnədə Gülər Nəbiyeva ilə yeni bir nəfəs aldı.
onun performansı obrazların sadəcə rol olmadığını, daxili düşüncə palitrası olduğunu sübut edir. Fəlsəfi cümlələr onun səsində yalnız səslənmir – onlar yaşayır.


Q. Fiqeyredonun “Ezop” əsərindəki performansı isə fəlsəfi çalarlarla seçilən obrazın yaradılması baxımından xüsusilə diqqətəlayiqdir — tamaşaçı bir aktyor yox, bir hikmət daşıyıcısını izləyir kimi olur.

Gülər xanım səhnənin çərçivəsindən kənara çıxaraq, həm bədii və telefilmlərdə, həm də televiziya tamaşalarında iştirak edib. Beləliklə, o, tamaşaçı ilə yalnız teatr zalında deyil, ekran vasitəsilə də görüşür, öz sənət missiyasını geniş auditoriyalara çatdırır. Onun ifaları zamansızdır — istər səhnədə, istər ekranda, daim təzə, canlı və düşündürücüdür.


Gülər Nəbiyevanın sənət yolu yalnız teatr səhnəsində deyil, ekran dünyasında da işıq saçır. Onun televiziyalarda yayımlanan müxtəlif janrlı filmlərdə və teleseriallardakı çıxışları, bizi — sənətsevərləri — onunla daha geniş bir məkanda görüşdürür. Bu görüşlər təkcə izləmə anı deyil, həm də onun sənətə verdiyi ruhun tamaşaçıya toxunma halıdır.

1995-ci ildə çəkilmiş “Muğam” tammetrajlı film-tamaşasında qiraətçi rolunda görünən Gülər xanım, sənətə olan duyumunu və ədəbi nitqə olan hakimiyyətini göstərir. Onun ifası bu filmdə muğamın poetik zənginliyi ilə bədii ruhun qovuşmasını təmin edir.

2002-ci ildə çəkilmiş “Əsirin qayıtması” qısametrajlı bədii filmindəki Əsmər obrazı isə aktrisanın dramatik potensialının göstəricisidir. Əsmər obrazı qəlbi yaralı, keçmişin izlərini daşıyan bir qadını simvolizə edir və Gülər xanım bu rolda sadəcə oynamaqla kifayətlənmir — sanki onun ruhunda yaşayır.

“Qeybdən gələn səs” televiziya film-tamaşasında Dilbərin tanışı rolunu ifa edərkən, o, əlavə bir kölgə yaratmır — əksinə, bu kiçik, lakin mənalı rola elə bir dərinlik verir ki, səhnənin enerjisi tamamlana bilir. Onun mövcudluğu süjetin ruhuna bədii qat qatır.

2005-ci ildə “Girov” bədii filmindəki Sona obrazı isə, həyatla mübarizə aparan, zərif görünsə də, daxili gücü olan bir qadının ekran təcəssümüdür. Bu rolda Gülər xanımın mimikası, intonasiyası və sükutun içində danışan baxışları öz sənətinin zirvəsinə çıxdığını göstərir.

Bu filmlər aktrisanın sənət dairəsini genişləndirməklə yanaşı, onun tamaşaçı ilə emosional bağını da möhkəmləndirir. Teatr səhnəsinin dinamikası ilə ekranın poetikasını birləşdirə bilmək — hər sənətkarın bacarığı deyil. Gülər xanım bu ikisini ustalıqla qovuşduraraq, Azərbaycan ekran və səhnə sənətinə paralel izlər buraxır.


“Muradına çatan günəş” teleserialı mənim üçün sadəcə bir ekran əsəri deyil — bir aktirisanın istedadının, səmimiyyətinin və səhnə sevgisinin parlaq nümunəsidir. Bu serialda Gülər xanımın ifa etdiyi Elmira obrazı da onun aktyorluq repertuarında xüsusi yer tutur. O, bu rolda təkcə bir qadını canlandırmır, həm də bir həyat hekayəsini, bir hiss dünyasını bizə çatdırır.

Gülər xanımın ifasının gözəlliyi onun texniki bacarığında deyil, obrazlara ruh verməsindədir. Hər bir tamaşada ürəyini qoyur, hisslərini səhnəyə səpələyir. Ona görə də hansı rolla çıxsa, tamaşaçı ona inanır — o rolun içindən baxır, o obrazla danışır. Təbiiliyi elə bu səmimi yanaşmasından gəlir: sadəcə “oynamır”, yaşayır.

Tamaşaçı sevgisi sənətkarın güzgüsüdür. Gülər xanım bu güzgüdə özünü illərdir sevgi ilə görür. Səhnə və ekranla təmasda olan biri kimi bilirəm ki, hər sənətkar tamaşaçı ilə davranışda incəlik göstərmir. Bəziləri üçün bu, sadəcə işdir. Amma Gülər xanım üçün sənət və tamaşaçı bir bütöv sevgidir. Onun xalqına, həmvətənlilərinə olan münasibəti doğmalıqla yoğrulub. Görüşlərində, tədbirlərdə, sosial anlarda onun səmimi baxışları, xoş dillə etdiyi salamlar bir sənətkardan çox — bir yaxın adamın təbəssümüdür.

Gülər xanımın belə gənc qalması isə sadəcə Gənc Tamaşaçılar Teatrında gənclərlə işləməsi ilə bağlı deyil. O, gənc qalır, çünki ruhu gəncdir. O ruhu tamaşalarda yaşadır, gənclərə ötürür, vətənə sevgi ilə sulayır. Onda elə bir enerji var ki, səhnədən zalın sonuncu sıradakı tamaşaçısına qədər çatır. Bu sevgi, bu enerjidir onun sənətini zamansız edən.

Sənət aləmində elə aktyor və aktrisalar olur ki, yalnız səhnə performansları ilə tanınırlar — obrazlarını yaxşı oynayırlar, amma səhnədən kənarda tamaşaçı ilə bir körpü qura bilmirlər. Hətta bəzən bu körpü qırılır, soyuq davranışlar, etinasız münasibətlər tamaşaçını uzaqlaşdırır. Amma Gülər Nəbiyeva bu çərçivədən tamamilə kənardadır.

O, sənətə yalnız texniki peşəkarlıqla deyil, səmimiyyət və sevgi ilə yanaşır. Tamaşaçı onun üçün sadəcə izləyici deyil — bir dost, bir doğma, bir ürəkdir. Elə buna görə də Gülər xanım öz xalqına, vətəninə, tamaşaçılarına doğmalıqla yanaşır. Onun salamı səmimi, baxışı şəfqətli, davranışı sanki illərin tanışı kimidir. Bu doğmalıq sənətinin ən güclü dayaqlarından biridir.

Gülər xanımın gəncliyinin sirri də məhz burdadır. Sadəcə Gənc Tamaşaçılar Teatrında gənclərlə işləməsi ilə izah edilə bilməz. O, gənc qalır, çünki sevgi doludur. Gənc qalır, çünki hər yeni tamaşaya uşaq sevinci ilə baş vurur. Gənc qalır, çünki xalqına verdiyi enerjini, qəlbindəki şövqü geri alır — tamaşaçının baxışında, alqışında, sevgisində.

Onun sənəti zamanla yarışmır — səmimiyyətlə qalib gəlir.
Gülər xanımın həm də belə gənc qalması ona görədi ki, çox saf, təmiz insandı. Həmkarlarının uğurlarına, sevincinə sevinən, şadlanan, kədərlərinə kədərlənəndi.

Sənətkarlığın ən gözəl göstəricisi təkcə səhnədəki uğurlarla deyil, onun əziyyətinin tanınması ilə də ölçülür. Gülər xanım illərlə çəkdiyi gecə-gündüz zəhməti ilə nəinki tamaşaçı sevgisini qazanmış, Dövlətimiz tərəfindən də layiqli şəkildə dəyərləndirilmişdir.


Gülər xanımın sənət yolunu sadəcə bioqrafik faktlarla təqdim etmək yetmir — onun obrazlarına səs vermək, can verdiyi rolların daxili dünyasına enmək lazımdır. Gəlin bu ruhu hiss edək…

Gülər Nəbiyeva: Obrazların içində doğan sənətkar

Gülər xanım səhnəyə təkcə bədənini deyil, düşüncəsini çıxarır. Hər obraz bir fikir, hər fikir bir hiss doğurur. Onun səhnədə yaratdığı qəhrəmanlar yalnız rol deyil — həyatın içindən seçilmiş sətirlər kimidir. Ruhlu danışır, ifadəli susur, səhnədə nəfəs belə poetikdir.

Milli ruhun daşıyıcısı

Tarixi və milli obrazlarda onun səhnə davranışı bir akademik simpozium qədər ciddi, bir ana laylası qədər duyğuludur. İgid qadınları, ana obrazlarını, qürur və səbrin sözlə ifadə olunmayan tərəflərini ona həvalə etdikdə, tamaşaçı sükutla baxır, çünki hər baxışda millətin yaddaşı canlanır.

Televiziya və kino: ekranın poetik siması

Ekranda da o, obraz yaratmır — ruh doğurur. Dialoqların arxasında duyğu, səslərin içində fikir yatır. Kamera onun üçün pərdə deyil — pəncərədir; bir xalqın hisslərini dünyaya açan pəncərə.

Səhnədən seçilən sözlər

“Hər səhnədə bir ömür keçir...”
“Obrazı oynamaq deyil — yaşamaq lazımdır...”
“Susduqda obraz danışırsa, sən artıq səhnədəsən...”

2000-ci ildə “Dədə Qorqud” festivalının laureatı seçilməsi onun milli ruhu yaşadan sənət yolunun əlamətidir.
2002-ci ildə “Əməkdar artist” fəxri adına layiq görülməsi isə onun peşəkar sənət zirvəsinə verdiyi töhfələrin ilk rəsmi tanınmasıdır.
2012 və 2017-ci illərdə Prezident mükafatı ilə təltif edilməsi — bu sevgi ilə bəzədilmiş zəhmətin, ruhla icra edilmiş obrazların sükutla alqışlanmasıdır.

Bu titullar sadəcə adlar deyil — Gülər xanımın sənət yolunun əzəmətini göstərən nişanələrdir. Amma onu bu yolda ən parlaq edən, tamaşaçının qəlbində qazandığı “xalq sevgisi”dir.




Ən böyük arzum budur ki, bir gün sizi “Xalq artisti” fəxri adı münasibətilə təbrik edək. Çünki siz onsuz da xalqın qəlbində bu ada layiqsiniz. Amma rəsmi tanınma — sevgi ilə yazılmış sənət tarixçəsinin möhürüdür.

Sizə ailə səadəti, qadın xoşbəxtliyi, sağlam can və ruh yüksəkliyi arzu edirəm. Yeni tamaşalarda görüşmək ümidi ilə — biz, sizin tamaşaçılarınız, sizi həm səhnədə, həm ekranda görməkdən doymuruq.

Sənətiniz daim işıq saçsın, ruhunuz heç solmasın.

Müəllif: Fuad BİLƏSUVARLI, AYB və AJB üzvü, Prezident mükafatçısı, Həsən bəy Zərdabi mükafatçısı



Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi


Xəbəri paylaş


Digər xəbərlər



Xəbərə şərh yaz
Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
28-07-2025