Mobil versiya
19-cu əsrdən sürən Tailand və Kamboca arasında sərhəd mübahisəsi yenidən alovlanıb.
Tarix: 24-07-2025 | Saat: 14:05
Bölmə:Özəl | çapa göndər

19-cu əsrdən  sürən  Tailand və Kamboca arasında sərhəd mübahisəsi yenidən alovlanıb.

Tayland və Kamboca arasında 19-cu əsrdə Fransanın bölgəni müstəmləkə etməsindən bəri davam edən sərhəd mübahisəsi bu səhər tərəflər arasında toqquşmalarla alovlanıb və bölgədə gərginliyi yenidən artırıb.
Hər iki ölkənin iddia etdiyi və vaxtaşırı hərbi fəaliyyətə məruz qalan Tailand və Kamboca sərhədində bu səhər qarşıdurma baş verib.

Tayland-Kamboca sərhədində toqquşmalar baş verib
Taylandın altı F-16 ilə sərhəddə yerləşən bir neçə Kamboca hərbi qərargahını hədəf almasından sonra gərginlik artıb.

Khmer məbədi yaxınlığında baş verən toqquşmada mülki şəxslər həlak olub və hər iki ölkə baş verənləri "özünümüdafiə" kimi qiymətləndirərək digər tərəfi məsuliyyət daşıyır.

Hər iki ölkə təhlükəsizlik məqsədilə sərhəd boyu mülki insanları təxliyə etməyə başlayıb. Bu arada, Kamboca münaqişənin böyüməsi riskini vurğulayaraq, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının (UNSC) təcili iclasını tələb edib.

Tayland-Kamboca sərhədində iki tərəf arasında gərginliyin daha da artacağı ilə bağlı narahatlıqlar var.

Hər iki tərəf mübahisəli ərazidə hərbi mövcudluğunu artırdıqca, ekspertlər bu vəziyyətin silahlı münaqişəyə çevrilmək riski yaratdığını və məbədin və ətraf ərazilərin hər iki ölkədə millətçi əhval-ruhiyyəni gücləndirdiyini qiymətləndirirlər.

Son zamanlar iki tərəf arasında gərginlik artıb.
Tayland və Kamboca arasında uzun müddətdir davam edən sərhəd mübahisəsində mövcud gərginliyə səbəb olan ilkin qığılcım mayın 28-də baş verən qısa toqquşma ilə alovlandı.

Mayın 28-də hər iki tərəfin bir-birini günahlandırdığı qarşıdurmada bir Kamboca əsgəri həlak olub. Tərəflər tez bir zamanda məsələnin sülh yolu ilə həlli üçün razılığa gəliblər.

Lakin razılaşma tərəflər arasında gərginliyi azaltmağa müvəffəq olmayıb.

Tailand və Kamboca arasında münasibətlər son iki ayda ən gərgin həddə çatıb.

Hər iki ölkənin siyasətçiləri sərt bəyanatlar mübadiləsini davam etdiriblər. Sərhəd məsələsi hər iki ölkənin daxili siyasətində əsas müzakirə mövzusuna çevrilib.

Hadisələrdən sonra Tailandın baş naziri vəzifəsindən uzaqlaşdırılıb.

Kambocanın baş naziri Hun Manet Tailandla uzun müddətdir davam edən sərhəd mübahisəsini həll etmək üçün Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə müraciət edib.

Hun Manet gələn ildən məcburi hərbi xidmətə başlayacağını açıqlayıb.

Tailandın baş naziri Paetongtarn Shinawatra da Kambocanın keçmiş baş naziri və Senat sədri Hun Sen ilə telefon danışığı mətbuata sızdıqdan sonra vəzifəsindən azad edilib.

İşdən çıxarılan baş nazir Paetongtarn Shinawatra-nın yerinə baş nazirin müavini və müdafiə naziri Phumtham Wechayachai təyin edilib.

Sərhəd mübahisəsi 19-cu əsrə gedib çıxır.

Tayland və Kambocanın paylaşdığı 817 kilometrlik sərhəd, 19-cu əsrdə fransızlar bölgəni müstəmləkə etdikdən sonra iki ölkə arasında mübahisə mənbəyi olub.

Kamboca 1863-cü ildə fransızlar tərəfindən müstəmləkəyə çevrildi. 1904-cü ildə Fransa və Tayland (o zaman Siam kimi tanınırdı) arasında bağlanan müqavilə Tayland-Kamboca sərhədini yenidən müəyyənləşdirdi.

Müqavilə nəticəsində Taylandın daxilində yerləşən 11-ci əsrə aid Preah Vihear məbədi Kamboca ərazisinə birləşdirildi. Lakin Tailand fransızlarla razılaşdırılmış xətlərdən kənara çıxdığını iddia edərək sərhədə etiraz etdi.

Beləliklə, iki ölkəni bir-birindən ayıran 817 kilometrlik sərhəd onların arasında mübahisəyə səbəb olub.

Ən böyük mübahisə Preah Vihear məbədi üzərində baş verib. Hər iki ölkə məbəd və onun ətrafındakı torpaqların hüquqlarını iddia edirdi.

Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi (ICJ) 1962-ci ildə məbədin Kambocaya aid olduğuna dair qərar çıxarsa da, ətrafdakı torpaq və sərhədlə bağlı mübahisələr bu günə qədər davam edir.

Məbədin 2008-ci ildə YUNESKO-nun Ümumdünya İrs siyahısına salınması Taylandda böyük etirazlara səbəb olmuş və iki ölkə arasında qarşıdurmalara səbəb olmuşdu.

2013-cü ildə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Preah Vihear məbədinin Kambocaya aid olduğunu təkrarlayaraq qərarını yekunlaşdırdı.

aia.az
Tərcümə şöbəsi



Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi


Xəbəri paylaş


Digər xəbərlər



Xəbərə şərh yaz
Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
25-07-2025