Aİ Çinlə münasibətlərdə ölümcül səhvə yol verdi
Tarix: 22-07-2025 | Saat: 10:46
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Pekin Aİ-ni Çin banklarının da daxil olduğu 18-ci anti-Rusiya sanksiyalar paketinə “həlledici” cavab verməklə hədələyib. Brüssel və Pekin arasında münasibətlərin kəskinləşməsi tərəflərin ABŞ-ın başlatdığı tarif müharibəsindən çıxış yolunu axtaracaqları Çin-Avropa sammiti ərəfəsində baş verib. AB niyə Çinlə eskalasiyaya başladı və bu, qlobal iqtisadi sistem üçün hansı təhlükə yaradır?
Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Lin Jian Aİ-nin ilk dəfə olaraq Çin banklarını da əhatə edən 18-ci anti-Rusiya sanksiyalar paketini pisləyib. Məhdudiyyətlər Suifenhe Rural Commercial və Heihe Rural Commercial şirkətlərinə, həmçinin Brüsselin məlumatına görə, Rusiyaya hərbi sənaye kompleksinin ehtiyacları üçün məhsul tədarük edən üç şirkətə təsir edib.
Bu baxımdan Jian, “Çin beynəlxalq hüquqda heç bir əsası olmayan və BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən sanksiyalaşdırılmayan birtərəfli sanksiyalara həmişə qarşı çıxıb” deyə diqqət çəkib. O, həmçinin vurğulayıb ki, Ukrayna böhranında Pekin vasitəçiliyə və danışıqların asanlaşdırılmasına sadiq olub və sadiq qalır, münaqişə tərəflərinə heç vaxt silah tədarük etməyib və ikili təyinatlı malların ixracına ciddi nəzarət edir.
Sonda diplomat Aİ-ni “faktik əsas olmadan Çin şirkətlərinin qanuni maraqlarına xələl gətirməyi” dayandırmağa çağırıb və əmin edib ki, Çin “öz şirkətlərinin qanuni hüquq və maraqlarını qətiyyətlə qorumaq üçün lazımi tədbirlər görəcək”, Çin Xalq Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin saytında deyilir.
Qeyd edək ki, Pekində Avropa ilə Çin arasında diplomatik münasibətlərin 50 illiyinə həsr olunmuş qarşıdan gələn sammit fonunda tərəflərin ritorikası sərtləşib. Cümə axşamı Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Leyen və Avropa İttifaqı Şurasının rəhbəri Antonio Kostanın Çin sədri Si Cinpinlə görüşü gözlənilir.
Digər məsələlərlə yanaşı, tərəflər “daha balanslaşdırılmış, qarşılıqlı və qarşılıqlı faydalı ticarət əlaqələrinin təmin edilməsi yollarını” müzakirə etmək niyyətindədirlər. “The New York Times” yazır ki, Çin ticarət məhdudiyyətlərinə qarşı cavab tədbirləri görüb, Avropanı proteksionizmdə günahlandırıb və əsas mineralların ixracını ləngitməklə Rusiyaya daha da yaxınlaşıb.
Qəzetin analitiklərinin fikrincə, bu addımlar “Brüssellə ticarət və geosiyasi mübahisələrdə Pekinin sərt mövqeyinin bir hissəsidir”. Nəşr onu da xatırladır ki, fon der Leyen əvvəllər Çini "dünya bazarlarını ucuz mallarla doldurmaqda, rəqibləri məhv etməkdə" və Çində iş görən Avropa şirkətlərinə qarşı ayrı-seçkilik etməkdə ittiham edib. O, həmçinin xəbərdarlıq edib ki, Çinin Moskvaya dəstəyi Avropada qeyri-sabitlik yaradır.
Bu arada Çinin xarici işlər naziri Wang Yi artıq Aİ diplomatiya rəhbəri Kaja Kallasa Çin banklarının sanksiyalara məruz qalacağı təqdirdə Pekinin mümkün cavab tədbirləri barədə xəbərdarlıq edib. South China Morning Post-un məlumatına görə, çinli diplomat “üç-dörd dəfə” Avropa tərəfinin diqqətini belə bir qərarın nəticələrinin dönməzliyinə yönəldib.
Xatırladaq ki, cümə günü Aİ ölkələrinin daimi nümayəndələri Rusiyaya qarşı sanksiyaların 18-ci paketi ilə bağlı razılığa gəliblər. Baş verənlərə reaksiya verən Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov qeyd edib: Rusiya sanksiyalar təzyiqi altında həyata uyğunlaşıb, Qərbin sanksiyalarına qarşı immunitet əldə edib və məhdudiyyətlər altında yaşamağı öyrənib. Öz növbəsində, Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Aleksandr Qruşko Aİ ilə ticarəti sıfıra endirmək imkanlarına icazə verib.
Ekspertlərin fikrincə, Çin və Aİ arasında münasibətlər dalana dirənib: Brüssel sanksiyalar tətbiq etməklə və siyasi tələblər irəli sürməklə faktiki olaraq Pekinin sərt reaksiyasına səbəb olub, Çin isə zəiflik nümayiş etdirməmək üçün cavab tədbirləri ilə itkiləri minimuma endirmək arasında balans axtarmağa məcbur olub.
Eyni zamanda, Avropa İttifaqı ABŞ-ın ticarət müharibəsini tam dəstəkləsə, bu, nəhayət, dünya iqtisadiyyatını müharibə edən bloklara parçalaya bilər. Çindən asılılığı Aİ-dən asılılığından daha güclü olan Avropa üçün belə bir ssenari ciddi iqtisadi sarsıntılar təhlükəsi yaradır.
Valday klubunun eksperti, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər fakültəsinin professoru Stanislav Tkaçenko izah edir: "Uzun müddət Çin və Brüssel arasında iqtisadi tərəfdaşlıq elə qurulmuşdu ki, Avropa şirkətləri Çin istehsalına sərmayə qoydular və kifayət qədər məhdud miqdarda mənfəət ixrac etdilər. Bu sxem Çinə tamamilə uyğun gəldi".
"İndi AB sanksiyalar və müxtəlif tələblər vasitəsilə iqtisadi əməkdaşlığı siyasiləşdirmək niyyətindədir. Öz növbəsində Çin anlayır ki, hətta kiçik şirkətlərlə bağlı istənilən məhdudiyyət Çin iqtisadiyyatına ziyandır. Lakin Pekin hər hansı güzəştə getsə, Qərb bunu zəiflik kimi şərh edəcək. Çin bunu anlayır", - analitik davam edir.
"Bunun fonunda Çin qabaqlayıcı bəyanatlar vermək məcburiyyətindədir. Onlar hələ konkret deyil, çünki Çin diplomatiyası düzgün cavab tonunu müəyyənləşdirməyə çalışır", - o hesab edir. Bununla belə, qarşıdan gələn Çin-AB sammitində Pekinin ritorikası olduqca sərt olacaq. "Çin qaydaya uyğun hərəkət edəcək: heç kimin heç nə ilə qaçmasına imkan verməmək və öz itkilərini minimuma endirməyə çalışarkən hamıya cavab zərbəsi endirmək" deyə natiq etiraf edir:
Çin iqtisadi münasibətlər baxımından praqmatik oyunçudur və “kiməsə qarşı dostluq” ona yaddır.
"Buna görə də Brüssel çətin ki, Pekini Vaşinqton və ya Moskvaya qarşı, hətta Çinin iqtisadi maraqlarına qarşı birgə hərəkətlərə cəlb edə bilsin", - həmsöhbət proqnozlaşdırır. “Avropa İttifaqı Çinə qarşı sanksiyalar tətbiq etməklə düzəlməz səhv etdi
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 22-07-2025 | Saat: 10:46
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Pekin Aİ-ni Çin banklarının da daxil olduğu 18-ci anti-Rusiya sanksiyalar paketinə “həlledici” cavab verməklə hədələyib. Brüssel və Pekin arasında münasibətlərin kəskinləşməsi tərəflərin ABŞ-ın başlatdığı tarif müharibəsindən çıxış yolunu axtaracaqları Çin-Avropa sammiti ərəfəsində baş verib. AB niyə Çinlə eskalasiyaya başladı və bu, qlobal iqtisadi sistem üçün hansı təhlükə yaradır?
Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Lin Jian Aİ-nin ilk dəfə olaraq Çin banklarını da əhatə edən 18-ci anti-Rusiya sanksiyalar paketini pisləyib. Məhdudiyyətlər Suifenhe Rural Commercial və Heihe Rural Commercial şirkətlərinə, həmçinin Brüsselin məlumatına görə, Rusiyaya hərbi sənaye kompleksinin ehtiyacları üçün məhsul tədarük edən üç şirkətə təsir edib.
Bu baxımdan Jian, “Çin beynəlxalq hüquqda heç bir əsası olmayan və BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən sanksiyalaşdırılmayan birtərəfli sanksiyalara həmişə qarşı çıxıb” deyə diqqət çəkib. O, həmçinin vurğulayıb ki, Ukrayna böhranında Pekin vasitəçiliyə və danışıqların asanlaşdırılmasına sadiq olub və sadiq qalır, münaqişə tərəflərinə heç vaxt silah tədarük etməyib və ikili təyinatlı malların ixracına ciddi nəzarət edir.
Sonda diplomat Aİ-ni “faktik əsas olmadan Çin şirkətlərinin qanuni maraqlarına xələl gətirməyi” dayandırmağa çağırıb və əmin edib ki, Çin “öz şirkətlərinin qanuni hüquq və maraqlarını qətiyyətlə qorumaq üçün lazımi tədbirlər görəcək”, Çin Xalq Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin saytında deyilir.
Qeyd edək ki, Pekində Avropa ilə Çin arasında diplomatik münasibətlərin 50 illiyinə həsr olunmuş qarşıdan gələn sammit fonunda tərəflərin ritorikası sərtləşib. Cümə axşamı Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Leyen və Avropa İttifaqı Şurasının rəhbəri Antonio Kostanın Çin sədri Si Cinpinlə görüşü gözlənilir.
Digər məsələlərlə yanaşı, tərəflər “daha balanslaşdırılmış, qarşılıqlı və qarşılıqlı faydalı ticarət əlaqələrinin təmin edilməsi yollarını” müzakirə etmək niyyətindədirlər. “The New York Times” yazır ki, Çin ticarət məhdudiyyətlərinə qarşı cavab tədbirləri görüb, Avropanı proteksionizmdə günahlandırıb və əsas mineralların ixracını ləngitməklə Rusiyaya daha da yaxınlaşıb.
Qəzetin analitiklərinin fikrincə, bu addımlar “Brüssellə ticarət və geosiyasi mübahisələrdə Pekinin sərt mövqeyinin bir hissəsidir”. Nəşr onu da xatırladır ki, fon der Leyen əvvəllər Çini "dünya bazarlarını ucuz mallarla doldurmaqda, rəqibləri məhv etməkdə" və Çində iş görən Avropa şirkətlərinə qarşı ayrı-seçkilik etməkdə ittiham edib. O, həmçinin xəbərdarlıq edib ki, Çinin Moskvaya dəstəyi Avropada qeyri-sabitlik yaradır.
Bu arada Çinin xarici işlər naziri Wang Yi artıq Aİ diplomatiya rəhbəri Kaja Kallasa Çin banklarının sanksiyalara məruz qalacağı təqdirdə Pekinin mümkün cavab tədbirləri barədə xəbərdarlıq edib. South China Morning Post-un məlumatına görə, çinli diplomat “üç-dörd dəfə” Avropa tərəfinin diqqətini belə bir qərarın nəticələrinin dönməzliyinə yönəldib.
Xatırladaq ki, cümə günü Aİ ölkələrinin daimi nümayəndələri Rusiyaya qarşı sanksiyaların 18-ci paketi ilə bağlı razılığa gəliblər. Baş verənlərə reaksiya verən Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov qeyd edib: Rusiya sanksiyalar təzyiqi altında həyata uyğunlaşıb, Qərbin sanksiyalarına qarşı immunitet əldə edib və məhdudiyyətlər altında yaşamağı öyrənib. Öz növbəsində, Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Aleksandr Qruşko Aİ ilə ticarəti sıfıra endirmək imkanlarına icazə verib.
Ekspertlərin fikrincə, Çin və Aİ arasında münasibətlər dalana dirənib: Brüssel sanksiyalar tətbiq etməklə və siyasi tələblər irəli sürməklə faktiki olaraq Pekinin sərt reaksiyasına səbəb olub, Çin isə zəiflik nümayiş etdirməmək üçün cavab tədbirləri ilə itkiləri minimuma endirmək arasında balans axtarmağa məcbur olub.
Eyni zamanda, Avropa İttifaqı ABŞ-ın ticarət müharibəsini tam dəstəkləsə, bu, nəhayət, dünya iqtisadiyyatını müharibə edən bloklara parçalaya bilər. Çindən asılılığı Aİ-dən asılılığından daha güclü olan Avropa üçün belə bir ssenari ciddi iqtisadi sarsıntılar təhlükəsi yaradır.
Valday klubunun eksperti, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər fakültəsinin professoru Stanislav Tkaçenko izah edir: "Uzun müddət Çin və Brüssel arasında iqtisadi tərəfdaşlıq elə qurulmuşdu ki, Avropa şirkətləri Çin istehsalına sərmayə qoydular və kifayət qədər məhdud miqdarda mənfəət ixrac etdilər. Bu sxem Çinə tamamilə uyğun gəldi".
"İndi AB sanksiyalar və müxtəlif tələblər vasitəsilə iqtisadi əməkdaşlığı siyasiləşdirmək niyyətindədir. Öz növbəsində Çin anlayır ki, hətta kiçik şirkətlərlə bağlı istənilən məhdudiyyət Çin iqtisadiyyatına ziyandır. Lakin Pekin hər hansı güzəştə getsə, Qərb bunu zəiflik kimi şərh edəcək. Çin bunu anlayır", - analitik davam edir.
"Bunun fonunda Çin qabaqlayıcı bəyanatlar vermək məcburiyyətindədir. Onlar hələ konkret deyil, çünki Çin diplomatiyası düzgün cavab tonunu müəyyənləşdirməyə çalışır", - o hesab edir. Bununla belə, qarşıdan gələn Çin-AB sammitində Pekinin ritorikası olduqca sərt olacaq. "Çin qaydaya uyğun hərəkət edəcək: heç kimin heç nə ilə qaçmasına imkan verməmək və öz itkilərini minimuma endirməyə çalışarkən hamıya cavab zərbəsi endirmək" deyə natiq etiraf edir:
Çin iqtisadi münasibətlər baxımından praqmatik oyunçudur və “kiməsə qarşı dostluq” ona yaddır.
"Buna görə də Brüssel çətin ki, Pekini Vaşinqton və ya Moskvaya qarşı, hətta Çinin iqtisadi maraqlarına qarşı birgə hərəkətlərə cəlb edə bilsin", - həmsöhbət proqnozlaşdırır. “Avropa İttifaqı Çinə qarşı sanksiyalar tətbiq etməklə düzəlməz səhv etdi
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
22-07-2025
