Siyasi böhran Fransanı iqtisadi çıxılmaz vəziyyətə salır
Tarix: 27-08-2025 | Saat: 13:52
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Fransada azlıq hökümətinin dağılması ehtimalı siyasi riskləri yenidən investorların diqqət mərkəzinə gətirdi və Fransa səhm və istiqrazlarında kəskin satışlara səbəb oldu.
2024-cü il dekabrın 4-də Barnier hökumətinin süqutundan sonra, müxalifətlə 2025-ci ilin büdcəsi ilə bağlı razılığa gələ bilməməsinin ardınca Fransua Bayru hökuməti sentyabrın 8-də etimad səsverməsinə hazırlaşır.Lakin müxalifətlə müsbət danışıqlar əldə olunmasa, Fransa yenidən hökumətsiz qala bilər.
Ekspertlər bu prosesin 2024-cü ilin iyununda Milli Assambleyanın buraxılması ilə başlayan siyasi qeyri-sabitlikdə yeni dönüş nöqtəsi ola biləcəyi və bunun maliyyə bazarlarını sarsıda biləcək yeni turbulentlik yaratmaq riski ilə bağlı xəbərdarlıq edir.
Baş nazir Bayrounun sürpriz etimad səsverməsindən sonra Fransanın CAC40 indeksi bazar ertəsi 1,6 faizlik enişin ardından dünən 1,5 faiz geriləyib. Bank nəhəngləri BNP Paribas və Societe Generale 6 faizdən çox ucuzlaşıb. Bu arada, Fransanın 10 illik dövlət istiqrazlarının gəlirliliyi 3,53 faizə yüksələrək 2025-ci ilin martından bəri ən yüksək səviyyəyə çatıb. Hazırda istiqrazların gəlirliliyi 3,50 faiz təşkil edir.
İfrat sağçı lider Marin Le Pen parlamentin buraxılmasını, solçular isə Bayru hökumətini dəyişdirməyə hazır olduğunu bəyan edib.
Avrozonanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı olan Fransa dövlət borcunun ÜDM-ə nisbəti 113 faizlə Avropa İttifaqında (Aİ) üçüncü yerdədir. Ölkə həm də 5,8 faizlə ən yüksək büdcə kəsirinə malik ölkələrdən biridir.
“2026-cı il büdcəsi” iqtidarla müxalifət partiyaları arasındakı böhranın mərkəzində dayanır. İyulun 15-də təqdim edilən fiskal plan dövlət kəsirini 2025-ci ildə proqnozlaşdırılan 5,4 faizdən 2026-cı ildə 4,6 faizə və 2029-cu ildə 2,8 faizə endirməyi hədəfləyir. Büdcə planı 2026-cı il üçün 43,8 milyard avro qənaət etməyi nəzərdə tutur ki, bunun da 80 faizinin vergilərin kəsilməsi, dövlət sektoru xərclərinin azaldılması və büdcə xərclərinin azaldılması ilə bağlı olacağı gözlənilir. mötərizədə indeksləşdirmə və iki dövlət bayramının çıxarılması.
Hökumətin potensial süqutunun Fransa iqtisadiyyatına ciddi təsir edəcəyi gözlənilir. Fransa iqtisadiyyatının bu il cəmi 0,8 faiz böyüməsi gözlənildiyi halda, bu vəziyyət ölkəyə daha bir iqtisadi qeyri-müəyyənlik qatını əlavə edir.
"Bayrou etimad səsverməsini itirmək riski ilə üz-üzədir"
Berenberq iqtisadçısı Salomon Fiedler Anadolu Agentliyinin (AA) müxbirinə bildirib ki, Fransanın baş naziri Fransua Bayrou sentyabrın 8-də keçirməyi planlaşdırdığı etimad səsverməsini itirmək riski ilə üzləşib.
Fiedler izah etdi ki, Bayrou hökuməti parlament çoxluğuna malik olmadığı üçün siyasi sağ və sol partiyaların ən azı üstüörtülü dəstəyə ehtiyacı olacaq. Bununla belə, o izah edib ki, hər iki siyasi fraksiyadan olan deputatlar, o cümlədən sosialistlər ona qarşı çıxır.
"İndi mütləq çoxluq əvəzinə, hətta ona qarşı olan sadə parlament çoxluğu hökuməti devirmək üçün kifayət edəcək", - Fidler bildirib.
Fiedler Fransada əsas məsələnin fiskal siyasət olduğunu vurğulayaraq, ölkənin büdcə kəsirinin təcili nəzarət altına alınmasının vacibliyini vurğulayıb. Fiedler, Bayrounun buna nail olmaq üçün bir plan təqdim etdiyini qeyd edərək, "Lakin nə Bayrounun planı, nə də digər ideyalar, Fransanın dövlət maliyyəsini davamlı etmək üçün təxminən üç bərabər böyüklükdə qrupa bölünmüş parlament əksəriyyətinə məqbul görünmür" dedi.
Fiedler qeyd edib ki, Bayru etimad səsverməsini itirərsə, siyasi top prezident Emmanuel Makronun məhkəməsinə düşəcək.
Belə bir vəziyyətdə Makronun mümkün variantlarına toxunan Fiedler, Makronun növbəti növbədənkənar parlament seçkiləri çağıra biləcəyini və bunun ən çox ehtimal olunan nəticə olacağını söylədi.
Fiedler deyib ki, "Makron Bayrudan müvəqqəti hökumətin başında qalmasını istəyə bilər. Bununla belə, belə bir müvəqqəti hökumətin siyasi gündəmini həyata keçirmək imkanları çox güman ki, məhdud olacaq".
Fiedler qeyd edib ki, Makron yeni baş nazir təyin edə bilər, lakin o qeyd edib ki, yeni hökumət çox güman ki, eyni parlament və maliyyə problemləri ilə üzləşəcək, heç bir aydın çıxış yolu yoxdur.
Fiedler vurğuladı ki, Fransanın fiskal vəziyyəti, ilk növbədə, hökumətin həddindən artıq xərcləməsi səbəbindən dayanıqlı deyil.
Fiedler bildirib ki, Fransanın Baş naziri Fransua Bayru vəziyyətin ciddiliyini dərk edir və büdcə kəsirinə nəzarəti özünün əsas prioriteti edib. O qeyd edib:
"Fransada 2024-cü ildə 5,8 faiz büdcə kəsirindən sonra Bayrou 2025-ci ildə 5,4 faizlik kəsiri hədəfləyir və onu 2029-cu ildə 3 faizə endirməyi hədəfləyir. İndi siyasi müzakirələr 2026-cı il büdcəsinə yönəlib və Bayrou kəsiri 4 faizə endirməyi hədəfləyir. iki dövlət bayramı, vergi dərəcələrinin, sosial sığorta və pensiya ödənişlərinin dondurulması və dövlət xərclərinin əksəriyyətini inflyasiyaya uyğunlaşdırmaq əvəzinə, ən çox qazananlara əlavə vergilər tətbiq etmək və səhiyyə sistemində müəyyən qənaətlər etmək".
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 27-08-2025 | Saat: 13:52
Bölmə:Özəl | çapa göndər
Fransada azlıq hökümətinin dağılması ehtimalı siyasi riskləri yenidən investorların diqqət mərkəzinə gətirdi və Fransa səhm və istiqrazlarında kəskin satışlara səbəb oldu.
2024-cü il dekabrın 4-də Barnier hökumətinin süqutundan sonra, müxalifətlə 2025-ci ilin büdcəsi ilə bağlı razılığa gələ bilməməsinin ardınca Fransua Bayru hökuməti sentyabrın 8-də etimad səsverməsinə hazırlaşır.Lakin müxalifətlə müsbət danışıqlar əldə olunmasa, Fransa yenidən hökumətsiz qala bilər.
Ekspertlər bu prosesin 2024-cü ilin iyununda Milli Assambleyanın buraxılması ilə başlayan siyasi qeyri-sabitlikdə yeni dönüş nöqtəsi ola biləcəyi və bunun maliyyə bazarlarını sarsıda biləcək yeni turbulentlik yaratmaq riski ilə bağlı xəbərdarlıq edir.
Baş nazir Bayrounun sürpriz etimad səsverməsindən sonra Fransanın CAC40 indeksi bazar ertəsi 1,6 faizlik enişin ardından dünən 1,5 faiz geriləyib. Bank nəhəngləri BNP Paribas və Societe Generale 6 faizdən çox ucuzlaşıb. Bu arada, Fransanın 10 illik dövlət istiqrazlarının gəlirliliyi 3,53 faizə yüksələrək 2025-ci ilin martından bəri ən yüksək səviyyəyə çatıb. Hazırda istiqrazların gəlirliliyi 3,50 faiz təşkil edir.
İfrat sağçı lider Marin Le Pen parlamentin buraxılmasını, solçular isə Bayru hökumətini dəyişdirməyə hazır olduğunu bəyan edib.
Avrozonanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı olan Fransa dövlət borcunun ÜDM-ə nisbəti 113 faizlə Avropa İttifaqında (Aİ) üçüncü yerdədir. Ölkə həm də 5,8 faizlə ən yüksək büdcə kəsirinə malik ölkələrdən biridir.
“2026-cı il büdcəsi” iqtidarla müxalifət partiyaları arasındakı böhranın mərkəzində dayanır. İyulun 15-də təqdim edilən fiskal plan dövlət kəsirini 2025-ci ildə proqnozlaşdırılan 5,4 faizdən 2026-cı ildə 4,6 faizə və 2029-cu ildə 2,8 faizə endirməyi hədəfləyir. Büdcə planı 2026-cı il üçün 43,8 milyard avro qənaət etməyi nəzərdə tutur ki, bunun da 80 faizinin vergilərin kəsilməsi, dövlət sektoru xərclərinin azaldılması və büdcə xərclərinin azaldılması ilə bağlı olacağı gözlənilir. mötərizədə indeksləşdirmə və iki dövlət bayramının çıxarılması.
Hökumətin potensial süqutunun Fransa iqtisadiyyatına ciddi təsir edəcəyi gözlənilir. Fransa iqtisadiyyatının bu il cəmi 0,8 faiz böyüməsi gözlənildiyi halda, bu vəziyyət ölkəyə daha bir iqtisadi qeyri-müəyyənlik qatını əlavə edir.
"Bayrou etimad səsverməsini itirmək riski ilə üz-üzədir"
Berenberq iqtisadçısı Salomon Fiedler Anadolu Agentliyinin (AA) müxbirinə bildirib ki, Fransanın baş naziri Fransua Bayrou sentyabrın 8-də keçirməyi planlaşdırdığı etimad səsverməsini itirmək riski ilə üzləşib.
Fiedler izah etdi ki, Bayrou hökuməti parlament çoxluğuna malik olmadığı üçün siyasi sağ və sol partiyaların ən azı üstüörtülü dəstəyə ehtiyacı olacaq. Bununla belə, o izah edib ki, hər iki siyasi fraksiyadan olan deputatlar, o cümlədən sosialistlər ona qarşı çıxır.
"İndi mütləq çoxluq əvəzinə, hətta ona qarşı olan sadə parlament çoxluğu hökuməti devirmək üçün kifayət edəcək", - Fidler bildirib.
Fiedler Fransada əsas məsələnin fiskal siyasət olduğunu vurğulayaraq, ölkənin büdcə kəsirinin təcili nəzarət altına alınmasının vacibliyini vurğulayıb. Fiedler, Bayrounun buna nail olmaq üçün bir plan təqdim etdiyini qeyd edərək, "Lakin nə Bayrounun planı, nə də digər ideyalar, Fransanın dövlət maliyyəsini davamlı etmək üçün təxminən üç bərabər böyüklükdə qrupa bölünmüş parlament əksəriyyətinə məqbul görünmür" dedi.
Fiedler qeyd edib ki, Bayru etimad səsverməsini itirərsə, siyasi top prezident Emmanuel Makronun məhkəməsinə düşəcək.
Belə bir vəziyyətdə Makronun mümkün variantlarına toxunan Fiedler, Makronun növbəti növbədənkənar parlament seçkiləri çağıra biləcəyini və bunun ən çox ehtimal olunan nəticə olacağını söylədi.
Fiedler deyib ki, "Makron Bayrudan müvəqqəti hökumətin başında qalmasını istəyə bilər. Bununla belə, belə bir müvəqqəti hökumətin siyasi gündəmini həyata keçirmək imkanları çox güman ki, məhdud olacaq".
Fiedler qeyd edib ki, Makron yeni baş nazir təyin edə bilər, lakin o qeyd edib ki, yeni hökumət çox güman ki, eyni parlament və maliyyə problemləri ilə üzləşəcək, heç bir aydın çıxış yolu yoxdur.
Fiedler vurğuladı ki, Fransanın fiskal vəziyyəti, ilk növbədə, hökumətin həddindən artıq xərcləməsi səbəbindən dayanıqlı deyil.
Fiedler bildirib ki, Fransanın Baş naziri Fransua Bayru vəziyyətin ciddiliyini dərk edir və büdcə kəsirinə nəzarəti özünün əsas prioriteti edib. O qeyd edib:
"Fransada 2024-cü ildə 5,8 faiz büdcə kəsirindən sonra Bayrou 2025-ci ildə 5,4 faizlik kəsiri hədəfləyir və onu 2029-cu ildə 3 faizə endirməyi hədəfləyir. İndi siyasi müzakirələr 2026-cı il büdcəsinə yönəlib və Bayrou kəsiri 4 faizə endirməyi hədəfləyir. iki dövlət bayramı, vergi dərəcələrinin, sosial sığorta və pensiya ödənişlərinin dondurulması və dövlət xərclərinin əksəriyyətini inflyasiyaya uyğunlaşdırmaq əvəzinə, ən çox qazananlara əlavə vergilər tətbiq etmək və səhiyyə sistemində müəyyən qənaətlər etmək".
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
27-08-2025
