Bakı dünyanın ekoloji tribunası və Azərbaycanın gələcək vizyonu

Bakı dünyanın ekoloji tribunası və Azərbaycanın gələcək vizyonu
Tarix: 03-06-2025 | Saat: 17:57
Bölmə:Siyasət | çapa göndər

Şirift ölçüsü:

Dünyanın beynəlxalq münasibətlər sistemində, qlobal müzakirə platformalarında bu gün rəqabət yalnız iqtisadi göstəricilərlə deyil, dəyərlərlə, məsuliyyətlə və liderliklə ölçülür. Bu baxımdan Azərbaycan artıq çoxdan öz sözünü deyib, indi isə bu sözünü əmələ çevirən nadir dövlətlərdən biri kimi nümunə göstərilir. 2025-ci ildə Bakının ev sahibliyi etdiyi COP29 – sadəcə bir konfrans yox, ekoloji müdrikliyin və qlobal ədalətin zirvəsi kimi tarixə yazıldı. Azərbaycan bu tədbirə ev sahibliyi etməklə təkcə coğrafi deyil, mənəvi baxımdan da dünyanın mərkəzinə çevrildi. İyunun 2-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Bakı Ekspo Mərkəzində Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində keçirilən 30-cu Yubiley Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisi “Caspian Oil and Gas”, 13-cü Xəzər Beynəlxalq Energetika və Yaşıl Enerji Sərgisi “Caspian Power” və 30-cu Yubiley “Baku Energy Forum”un rəsmi açılış mərasimində iştirak edib. Dövlətimizin başçısı tədbirdə çıxış edib. Cənab Prezident İlham Əliyev bu böyük tarixi hadisənin açılışında bir daha açıq və dürüst şəkildə bəyan etdi: “Biz populizmdən, yalançı narrativlərdən uzaq idik. Hədəflərimiz real və praqmatik idi.” Bu sadə, lakin əhatəli cümlə bütün COP prosesinin fəlsəfəsini dəyişdi. Azərbaycan dünya dövlətlərinə bir dərs verdi: ətraf mühitlə bağlı məsuliyyət sözdə yox, əldə tutulan konkret addımlarda və planlarda əks olunmalıdır. Azərbaycan – zəngin enerji resurslarına malik bir ölkədir. Amma bu gün Azərbaycan dünyaya sübut edir ki, neftə arxalanmaq gələcəyi gecikdirmək deyil, onu qabaqlamaqdır. 2030-cu ilə qədər ölkəmizin 6,5 giqavatlıq bərpaolunan enerji potensialı istifadəyə veriləcək. Bu isə ümumi enerji istehsalımızın 35 faizindən çoxunun yaşıl mənbələrdən təmin olunması deməkdir. Bununla paralel, yaşıl enerji sahəsində reallaşdırılan layihələr sayəsində bir neçə milyard kubmetr təbii qaz daxili istehlakdan azad edilərək ixraca yönəldiləcək. Bu, sadəcə enerji optimallaşdırması deyil – bu, dünyanın enerji təhlükəsizliyinə verilən strateji töhfədir. Cənab Prezident İlham Əliyev qürurla vurğuladı ki, “Təbii qaz hasilatını artırırıq, çünki buna ehtiyacı olan ölkələr var və biz bu tələbatı ödəməliyik.” Bu sözlərin arxasında çoxillik diplomatik çeviklik, enerji geosiyasəti və milli məsuliyyət dayanır. Son illərdə qlobal enerji bazarlarında baş verən gərginlik fonunda Azərbaycan etibarlı enerji təchizatçısı kimi Avropanın əsas tərəfdaşına çevrildi. Xüsusilə də 2022-ci ildən sonra yaranmış enerji böhranı zamanı Azərbaycan qısa müddət ərzində ixrac marşrutlarını genişləndirdi, təchizat sabitliyini təmin etdi və heç bir öhdəliyi pozmadan Avropanın yanında oldu.

Prezident İlham Əliyev bu reallığı qətiyyətlə ifadə edib: “Ötən il səkkiz ölkəyə təbii qaz ixrac edirdik. Bu gün onların sayı 12-yə çatıb və bu son deyil.” Bu ölkələr sırasında İtaliya, Yunanıstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Macarıstan, Gürcüstan və digərləri var. Azərbaycan qazı yalnız istilik vermir – o, Avropaya sabitlik, enerji təhlükəsizliyi və strateji balans bəxş edir. Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi – Xəzərdən Aralıq dənizinə uzanan 3500 kilometrlik enerji arteriyası – Azərbaycanın qlobal enerji sisteminə müstəqil töhfəsidir. Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi COP29 bir çox baxımdan dönüm nöqtəsi oldu. Uzun illər davam edən danışıqlardan sonra İtki və Zərər Fondu nəhayət ki, işə salındı. Fondda vəsaitin 100 milyard dollardan 300 milyard dollara qədər artırılması, inkişafda olan ada dövlətlərinə yardım paketlərinin elan edilməsi – bunlar Azərbaycanın diplomatik uğurları və qlobal etimad qazancı kimi tarixə yazıldı. Prezident İlham Əliyev bu məsuliyyəti tarixi addım kimi yüksək qiymətləndirdi: “Biz Qlobal Şimal və Cənub arasında körpü qurduq. Bu etimad körpüsü idi.” Bəli, Azərbaycan bu körpünün bünövrəsini ədalət, vicdan və qlobal həmrəylik üzərində qurdu. COP29 həm də karbon bazarlarının işlək hala gətirilməsi, iqtisadi və texnoloji keçidin sürətləndirilməsi, digər inkişaf edən ölkələrlə yeni enerji texnologiyalarının paylaşılması baxımından mühüm nəticələr doğurdu. Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində keçirilən “Caspian Power” sərgisi Azərbaycan üçün təkcə texnologiyaların vitrini deyil. Bu sərgi – təbiətlə müharibə aparmadan inkişafın mümkünlüyünün rəmzidir. Burada günəş, külək, geotermal enerji texnologiyaları, elektrik nəqliyyat vasitələri, enerjiyə qənaət edən avadanlıqlar nümayiş olundu. Bu sərgi Azərbaycanı göstərdi. Biz sərvəti qorumaqla yanaşı, təbiəti də qoruyuruq. Biz enerji ixrac etməklə yanaşı, yaşıl model ixrac edirik. Biz dövlət olaraq gələcək nəsillər qarşısında borcumuzu dərk edirik. COP29, Bakı Enerji Həftəsi və Cənub Qaz Dəhlizi birgə bir həqiqəti sübut edir – Azərbaycan enerji ilə güclənir, yaşıl enerjiyə keçidlə yüksəlir, qlobal vicdanla tanınır. “Bakı sıçrayışı” – bu təkcə texnoloji deyil, diplomatik, etik və strateji sıçrayışdır. Bu sıçrayışın arxasında liderlik, qətiyyət və vizion sahibi olan cənab Prezident İlham Əliyevin siyasəti dayanır. Beləliklə Azərbaycan bu gün təkcə enerji ixrac etmir. Azərbaycan vicdan ixrac edir, etibar ixrac edir və yaşıl sabah ixrac edir.

David İbramxəlilov,
YAP Qusar rayon təşkilatının sədri.

Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *