Azərbaycan-İran münasibətlərinin yeni mərhələsi
Tarix: 02-05-2025 | Saat: 16:00
Bölmə:Siyasət | çapa göndər
Tarix səhnəsində elə qonşular var ki, aralarındakı münasibətlər yalnız xəritədəki sərhədlərlə ölçülmür. Azərbaycanla İran arasında olan əlaqələr də belədir – bu münasibətlər zamanın dərin qatlarından süzülərək bu günə gəlmiş bir ipək yoludur, bəzən zərif, bəzən də düyünlü.
Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında münasibətlər zəngin tarixi köklərə, ortaq mədəniyyətə, dini və etnik bağlılığa əsaslanır. Coğrafi yaxınlıq və ortaq sərhədlər bu iki qonşu ölkə arasında həm əməkdaşlıq, həm də müəyyən dövrlərdə gərginliyin yaranmasına səbəb olmuşdur.
İranla Azərbaycan arasında münasibətlər bir ağacın budaqları kimidir – kökü eyni torpağa bağlı, amma hər budaq fərqli istiqamətə boylanır. Tarix boyu Azərbaycan və İran əraziləri eyni imperiyaların tərkibində olmuş, xüsusilə Səfəvilər dövründə Azərbaycan bölgəsi İranın mərkəzi hissəsinə çevrilmişdir. XIX əsrin əvvəllərində Rusiya-İran müharibələri nəticəsində Azərbaycan torpaqları iki yerə bölündü və bu, İranla Azərbaycanın gələcək münasibətlərinə təsir edən mühüm tarixi hadisələrdən biri oldu.
1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra, 1992-ci ildə diplomatik münasibətlər quruldu və bu əlaqələr enerji, nəqliyyat və ticarət sahələrində inkişaf etməyə başladı. Hər iki ölkə arasında iqtisadi, mədəni, dini və siyasi sahələrdə əməkdaşlıq imkanları mövcuddur. Xüsusilə enerji və nəqliyyat layihələri bu əməkdaşlığın əsas sütunlarından birinə çevrilmişdir. “Şimal–Cənub” nəqliyyat dəhlizi əməkdaşlığın regional əhəmiyyətini artıran strateji layihələrdən biridir.
Lakin münasibətlər təkcə müsbət tərəflərlə yadda qalmır. İranın Ermənistanla münasibətləri, Azərbaycanın isə İsraillə sıx əlaqələri ikitərəfli münasibətlərdə bəzən gərginliyə səbəb olur. Bununla yanaşı, İranda yaşayan milyonlarla azərbaycanlı da ikitərəfli münasibətlərin həm mədəni körpüsünü, həm də bəzən siyasi müzakirə mövzusunu təşkil edir.
Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Azərbaycan və İran arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsi regionda sabitlik, iqtisadi tərəqqi və xalqlar arasında dostluq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
2025-ci ilin 28 aprel tarixində İran İslam Respublikasının Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Azərbaycana rəsmi səfəri iki ölkə arasında münasibətlərdə yeni mərhələnin başlanğıcı kimi dəyərləndirilir. Bu səfər, təkcə ikitərəfli münasibətlərin inkişaf etdirilməsi baxımından deyil, həm də regionda sabitlik və əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli bir hadisə olmuşdur.
Səfər çərçivəsində Prezident Pezeşkiyan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüşmüş, siyasi, iqtisadi, nəqliyyat, enerji və mədəniyyət sahələrində birgə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunmuşdur. Görüşlər zamanı xüsusilə Araz Dəhlizi layihəsi və Cənubi Qafqazda yeni kommunikasiya xəritəsinin formalaşması məsələləri diqqət mərkəzində olmuşdur. Bu təşəbbüslər həm iki ölkənin iqtisadi maraqlarına xidmət edir, həm də regionda daha geniş inteqrasiya imkanlarını artırır.
Səfər çərçivəsində keçirilən Azərbaycan–İran Biznes Forumu isə iqtisadi münasibətlərin inkişafı baxımından əhəmiyyətli platformaya çevrildi. Forumda hər iki ölkənin iş adamları, nazirlik və agentlik nümayəndələri iştirak edərək sənaye, nəqliyyat və kənd təsərrüfatı sahələrində əməkdaşlıq imkanlarını araşdırdılar. İran şirkətləri Azərbaycanda həyata keçirilən iri infrastruktur layihələrində iştiraka dəvət olundu.
Ən diqqətçəkən məqamlardan biri də səfər çərçivəsində imzalanan sənədlər oldu. Siyasi məsləhətləşmələr proqramı, nəqliyyat sahəsində əməkdaşlıq memorandumu, mədəniyyət və media üzrə razılaşmalar qarşılıqlı etimadın və uzunmüddətli tərəfdaşlığın göstəricisidir.
İran Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri, iki qonşu və dost ölkə arasında münasibətlərin dərinləşməsi, qarşılıqlı hörmətə əsaslanan əməkdaşlıq modelinin formalaşması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu səfər, Cənubi Qafqaz regionunda sülhün və inkişafın təşviqinə töhfə verməklə yanaşı, gələcək nəsillər üçün də mühüm təməl yaradır.
Zahir Qəhrəmanov
YAP Şirvan şəhər təşkilatının sədri
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 02-05-2025 | Saat: 16:00
Bölmə:Siyasət | çapa göndər
Tarix səhnəsində elə qonşular var ki, aralarındakı münasibətlər yalnız xəritədəki sərhədlərlə ölçülmür. Azərbaycanla İran arasında olan əlaqələr də belədir – bu münasibətlər zamanın dərin qatlarından süzülərək bu günə gəlmiş bir ipək yoludur, bəzən zərif, bəzən də düyünlü.
Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında münasibətlər zəngin tarixi köklərə, ortaq mədəniyyətə, dini və etnik bağlılığa əsaslanır. Coğrafi yaxınlıq və ortaq sərhədlər bu iki qonşu ölkə arasında həm əməkdaşlıq, həm də müəyyən dövrlərdə gərginliyin yaranmasına səbəb olmuşdur.
İranla Azərbaycan arasında münasibətlər bir ağacın budaqları kimidir – kökü eyni torpağa bağlı, amma hər budaq fərqli istiqamətə boylanır. Tarix boyu Azərbaycan və İran əraziləri eyni imperiyaların tərkibində olmuş, xüsusilə Səfəvilər dövründə Azərbaycan bölgəsi İranın mərkəzi hissəsinə çevrilmişdir. XIX əsrin əvvəllərində Rusiya-İran müharibələri nəticəsində Azərbaycan torpaqları iki yerə bölündü və bu, İranla Azərbaycanın gələcək münasibətlərinə təsir edən mühüm tarixi hadisələrdən biri oldu.
1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra, 1992-ci ildə diplomatik münasibətlər quruldu və bu əlaqələr enerji, nəqliyyat və ticarət sahələrində inkişaf etməyə başladı. Hər iki ölkə arasında iqtisadi, mədəni, dini və siyasi sahələrdə əməkdaşlıq imkanları mövcuddur. Xüsusilə enerji və nəqliyyat layihələri bu əməkdaşlığın əsas sütunlarından birinə çevrilmişdir. “Şimal–Cənub” nəqliyyat dəhlizi əməkdaşlığın regional əhəmiyyətini artıran strateji layihələrdən biridir.
Lakin münasibətlər təkcə müsbət tərəflərlə yadda qalmır. İranın Ermənistanla münasibətləri, Azərbaycanın isə İsraillə sıx əlaqələri ikitərəfli münasibətlərdə bəzən gərginliyə səbəb olur. Bununla yanaşı, İranda yaşayan milyonlarla azərbaycanlı da ikitərəfli münasibətlərin həm mədəni körpüsünü, həm də bəzən siyasi müzakirə mövzusunu təşkil edir.
Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Azərbaycan və İran arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsi regionda sabitlik, iqtisadi tərəqqi və xalqlar arasında dostluq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
2025-ci ilin 28 aprel tarixində İran İslam Respublikasının Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Azərbaycana rəsmi səfəri iki ölkə arasında münasibətlərdə yeni mərhələnin başlanğıcı kimi dəyərləndirilir. Bu səfər, təkcə ikitərəfli münasibətlərin inkişaf etdirilməsi baxımından deyil, həm də regionda sabitlik və əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli bir hadisə olmuşdur.
Səfər çərçivəsində Prezident Pezeşkiyan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüşmüş, siyasi, iqtisadi, nəqliyyat, enerji və mədəniyyət sahələrində birgə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunmuşdur. Görüşlər zamanı xüsusilə Araz Dəhlizi layihəsi və Cənubi Qafqazda yeni kommunikasiya xəritəsinin formalaşması məsələləri diqqət mərkəzində olmuşdur. Bu təşəbbüslər həm iki ölkənin iqtisadi maraqlarına xidmət edir, həm də regionda daha geniş inteqrasiya imkanlarını artırır.
Səfər çərçivəsində keçirilən Azərbaycan–İran Biznes Forumu isə iqtisadi münasibətlərin inkişafı baxımından əhəmiyyətli platformaya çevrildi. Forumda hər iki ölkənin iş adamları, nazirlik və agentlik nümayəndələri iştirak edərək sənaye, nəqliyyat və kənd təsərrüfatı sahələrində əməkdaşlıq imkanlarını araşdırdılar. İran şirkətləri Azərbaycanda həyata keçirilən iri infrastruktur layihələrində iştiraka dəvət olundu.
Ən diqqətçəkən məqamlardan biri də səfər çərçivəsində imzalanan sənədlər oldu. Siyasi məsləhətləşmələr proqramı, nəqliyyat sahəsində əməkdaşlıq memorandumu, mədəniyyət və media üzrə razılaşmalar qarşılıqlı etimadın və uzunmüddətli tərəfdaşlığın göstəricisidir.
İran Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri, iki qonşu və dost ölkə arasında münasibətlərin dərinləşməsi, qarşılıqlı hörmətə əsaslanan əməkdaşlıq modelinin formalaşması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu səfər, Cənubi Qafqaz regionunda sülhün və inkişafın təşviqinə töhfə verməklə yanaşı, gələcək nəsillər üçün də mühüm təməl yaradır.
Zahir Qəhrəmanov
YAP Şirvan şəhər təşkilatının sədri
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
02-05-2025
