Niyə Oppenheimer ABŞ hökumətinin sevimli filmidir?
14-03-2024, 13:18. Yazar: sevinc1
Oppenheimer, atom bombasının icadının və yaradılmasının Amerikanın arsenallarından gələn təhlükə kimi səhv şərh etməzdən əvvəl nizam yaratmaq üçün olduğunu söyləmək məqsədi daşıyır! Oppenheimer əslində “barbarlığa qarşı sivilizasiya” ideyasının təmsilçisidir.
“Atom bombasının atası” kimi tanınan J. Robert Oppenheimerin həyatından bəhs edən “Oppenheimer” adlı filmi Kristofer Nolanın yazıb rejissorluğu ilə çəkilmişdi. Bu film 2023-cü ildə, 2024-cü ildə isə Oskarda nümayiş olundu, 13 kateqoriya üzrə namizəd olsa da, 7 Oskar qazanmağı bacardı.
Nolan filmin əvvəlində istədiyi hər şeyi daxil etdi və film davam etdikdə bu barədə daha ətraflı məlumat verməyə çalışdı.
Tarixin səhifələri bəzi elmi nailiyyətlər sayəsində Amerikanın başqa ölkələrin insanlarına qarşı törətdiyi cinayətlərlə doludur. Əslində Amerika gücə inanır və bu məsələdə də təmkin görür. Bununla belə, bu film də elmin Amerika üçün güc istehsal etmək xidmətində olduğunu açıq şəkildə nümayiş etdirir.
Oppenheimerin hekayəsinə daha yüksək prizmadan baxdıqda, Amerika cəmiyyəti arasındakı münaqişəni aydın görə bilərsiniz, bəs bu münaqişənin mahiyyəti nədir? Siyasətçi ilə alim bir-biri ilə kökündən razılaşmır; Nolan siyasətçilərin bomba atdığı, alimlərin isə bomba hazırladığı bir cəmiyyəti təsvir edir! Amerikalı alimin əzab çəkdiyi və peşman olduğu günlər və siyasətçilərin Amerikanın dünyanı idarə etmək strategiyasını izah etmək üçün siyasi manevrləri qələbə üçün “qeyri-insani hərəkətdir” və bu, acı, lakin real strategiyadır.Film göstərməyə çalışır ki, siyasətçilər vəzifələrindən sui-istifadə edirlərsə, bu, pisdir, amma atom bombasının mahiyyəti və onu yaradanlar haqqında heç kim şübhə etməməlidir, çünki bu bomba o zaman əsgərlərin həyatını xilas edib, növbəti müharibənin qarşısını alıb! Onların fikrincə, alimlərin mühüm vəzifəsi, ixtira borcu var və təbii ki, heç kim soruşmur ki, siz insan həyatının dəyərini necə hesablayırsınız? Yaxud illər sonra niyə heç kim bu faciəyə görə üzr istəmir? Onların fikrincə, dünyada həmişə yeni nizamı qəbul etməli olan “vəhşi” ünsürlər var, lakin onlar bunu qəbul etmədikləri üçün biz onları öz yerinə qoymuşuq! Bu əsər dəfələrlə vurğulayır ki, siz də bu yeni nizamı tanımalısınız; bu yeni nizam hesablama xarakteri daşıyır, etik və ya humanist deyil.Film son nəticədə deməyə doğru gedir ki, bu silah müharibə silahı kimi ölkələrin əlində olmamalıdır; əslində bu ifadəni vurğulayır: “İndi bizdə atom bombası var, başqalarında olmamalıdır.
Oppenheimer filminin hər kəs üçün təhlükəli silahı var: faciəyə haqq qazandırmaq sənəti; yüz minlərlə insanın eyni vaxtda qətlə yetirilməsinə mürəkkəb tənliklərlə haqq qazandıran və bu qeyri-insani qırğını insanlığın və inkişafın bir parçası hesab edən sənət; Hətta Oskarın özünü heyran etdiyi bir sənətdir və nəticədə Los-Ancelesdə çərşənbə axşamı səhər saatlarında baş verənləri görürük.
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Geri dön