36 şəhər təsirlənəcək, böyük bir iqlim fəlakəti qapıdadır
12-03-2024, 08:56. Yazar: sevinc1
Türkiyənin 81 şəhərindən 36-nın çox yüksək iqlim riski altında olduğu aşkarlanıb. Həm temperaturun artması, həm də quraqlıq fəlakətlərindən əziyyət çəkəcək ən riskli şəhərlər İstanbul, Ankara, Kayseri, Mersin və Qaziantep, sel riskindən ən çox təsirlənəcək şəhərlər isə Trabzon, Rizə və Giresundur...
Dünya genelinde şimdiye kadar kaydedilen en sıcak şubat ayından sonra, Türkiye'ye yönelik korkutan iklim raporunun sonuçları yayınlandı. Sıcaklık değerlerinin Türkiye genelinin tamamında yükselmeye devam ettiğini ortaya koyan son raporda, kıyı kentlerde kış döneminde bile tropik geceler yaşandığına dikkat çekildi. Mimar, Şehir ve Bölge Planlama Uzmanı Dr. Duygu Bütün tarafından hazırlanan kapsamlı raporda, Türkiye'deki 81 kentin 36’sının ‘yüksek’ veya ‘çok yüksek’ iklim riski altında olduğunun altı çizilirken, en riskli şehirler ise Amasya, Tokat, Mersin, Kahramanmaraş, Kayseri, Muş ve Ağrı olarak sıralandı. Hem sıcaklık artışı hem kuraklık felaketine uğrayacak en riskli kentler ise İstanbul, Ankara, Kayseri, Mersin ve Gaziantep olarak belirlenirken, sel riskinin en çok vuracağı kentler için Trabzon, Rize ve Giresun sıralaması dikkat çekti.
İSTEHSAL İTKİSİ OLACAQ
İstanbul və İzmir sahillərinin 2050-ci ildə su altında qalacağını ortaya qoyan “Dəniz səviyyəsinin qalxması və onun mümkün təsirləri” adlı hesabatla araşdırmanın üst-üstə düşməsi narahatlıqları artırıb. Artan istilik dalğalarının ölkə daxilində istehsal itkiləri, infrastrukturun zədələnməsi və səmərəliliyin azalması kimi nəticələrə gətirib çıxaracağına diqqət çəkən araşdırmada bu diqqətçəkən məlumatlar yer alıb: "81 əyalətdən 30-da quraqlıq riski yüksək və ya çox yüksəkdir. Yüzdə 46. Türkiyədə nəsli kəsilməkdə olan növlər " bu 30 vilayətdə yerləşir. Xüsusilə adaptasiya qabiliyyəti aşağı olan cənub-şərq vilayətləri quraqlığa çox həssasdır."
ƏN RİSKLİ ŞƏHƏR MERSİN
Hesabatda Mersinin həm orta yüksək temperatur, həm də temperaturun 30 dərəcəni keçdiyi isti günlər baxımından önə çıxan riskli şəhər olduğu, "İstanbul, Ankara, Kayseri və Qaziantep çox yüksək istilik dalğası riski olan dörd şəhərdir. Bu dörd şəhər" Əhalisinin sayı 21 milyonu ötməklə yanaşı, bunlar iqlim dəyişikliyinə xüsusilə həssas olan uşaq və yaşlı əhalinin, aztəminatlı qrupların və müvəqqəti qorunma statusunda olan əhalinin cəmləşdiyi ərazilərdir”.
DAŞQIN RİSKİ ŞİMALDADIR
Mersinin isti dalğaların yaşanma riskinin ən yüksək olduğu şəhər olduğu bildirilsə də, "Şırnak və Şanlıurfa ən həssas vilayətlər olaraq önə çıxır. İstanbul isti dalğalarına ən çox məruz qalan şəhərdir. Sel riski xüsusilə 2012-ci ildə yüksəkdir. Şimal iller. Giresun, Trabzon "25 şəhər, xüsusilə Rize və Rize, yüksək və ya çox yüksək sel riski altındadır. 855 mindən çox əhali, bir hava limanı, 11 elektrik stansiyası və 273 xəstəxana sel riski altındadır."
NÖVLƏR TƏHLÜKƏ ALTINDA
Hesabatda iqlim riski və quraqlıq probleminə də toxunulsa da, tapıntılar diqqəti cəlb etdi:
"81 vilayətdən 30-da quraqlıq riski yüksək və ya çox yüksəkdir. Bu vilayətlər həm də kənd təsərrüfatı istehsalının lokomotivi rolunu oynayır. Sözügedən vilayətlərin əsasən kənd əhalisinin olduğu vurğulansa da, "Riskli şəhərlər iqtisadi cəhətdən yüksək olan yaşayış məntəqələridir. kənd təsərrüfatı istehsalından asılıdır. “Quraqlıq riski ilə üzləşən bu vilayətlərdə Qırmızı Siyahı kateqoriyasına daxil edilmiş və Beynəlxalq Təbiəti və Təbii Sərvətləri Mühafizə İttifaqı (IUCN) tərəfindən “təhdid altında olan” əhəmiyyətli sayda növlər də yaşayır”.
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Geri dön