Azərbaycanla Bolqarıstan arasında əlaqələr yüksələn xətlə inkişaf edir.
6-10-2022, 18:05. Yazar: sevinc1
Bu gün Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzu sürətlə artır və dünya dövlətləri ilə çoxsahəli əlaqələri durmadan genişlənir. Bu kimi dövlətlər sırasında Bolqrıstanın da xüsusi yeri vardır.
Belə ki, Azərbaycan yenidən müstəqillik əldə etdikdən sonra Bolqarıstanla sıx əlaqələr quraraq, qarşılıqlı münasibətlərini son onilliklər ərzində getdikcə möhkəmləndirmişdir. Siyasi, iqtisadi, elmi, texniki və mədəni sahələrdə münasibətlər sürətlə inkişaf edib. Hər iki respublikanın dövlət başçısı tərəfindən qarşılıqlı əlaqələrin genişlənməsinə xüsusi önəm verilib.
Bolqarıstan Respublikası Azərbaycanın müstəqilliyini 1992-ci ilin yanvarında tanıyıb, diplomatik münasibətlər isə həmin ilin iyununda yaradılıb. 1999-cu ilin dekabrında Bolqarıstanın Azərbaycanda, 2005-ci ilin fevralında isə ölkəmizin Bolqarıstanda səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. İki dövlət arasında əməkdaşlıq münasibətləri ulu öndərimiz Heydər Əliyevin 1995-ci il iyunun 29–30-da Bolqarıstan Prezidenti Jelyu Jelyevin dəvəti ilə həmin ölkəyə rəsmi səfərindən sonra daha da genişlənib. Ümummilli liderimiz və Jelyu Jelyev tərəfindən bir çox sahələrdə əlaqələrin yaradılmasını nəzərdə tutan dostluq və əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanıb. Sonrakı dövrdə də bu əlaqələrin inkişafı diqqət mərkəzində saxlanılıb. Qeyd edək ki, 2003-cü ilin oktyabr ayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilən İlham Əliyev Azərbaycan–Bolqarıstan münasibətlərinin genişlənməsinə xüsusi önəm verib.
Yeri gəlmişkən, sentyabrın 30-da dövlətimizin başçısının bu ölkəyə səfəri də böyük əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanla Bolqarıstan arasında strateji əməkdaşlıq bir çox istiqamətləri, o cümlədən, enerji təhlükəsizliyini əhatə edir. Belə ki, iki ölkə arasında enerji sahəsi ilə bağlı məsələlər mühüm önəm daşıyır. Bu, ilk növbədə, Cənub Qaz Dəhlizinin istismarı ilə bağlıdır. Belə ki, hazırda bu ölkəni adıçəkilən dəhlizlə birbaşa xətt bağlayır. Belə bir kommunikasiya isə gələcəkdə böyük potensialı olacaq uzunmüddətli əməkdaşlığın əsasını təşkil edir. Cənub Qaz Dəhlizi çox sayda müxtəlif maraqlı tərəfləri özündə əhatə edən mürəkkəb bir layihədir. Dəhlizinin seqmentlərini “Şahdəniz-2”, Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin Genişləndirilməsi, TANAP və TAP layihələri təşkil edir. Bu layihə dünyada inkişaf etdirilən ən kompleks təbii qaz boru kəmərləri zənciri kimi qiymətləndirilir.
Avropa İttifaqı üçün prioritet enerji layihələrindən biri olan Cənub Qaz Dəhlizi Xəzər regionundakı müəyyən qaz ehtiyatını Avropa bazarına daşımaqla dünyanın enerji xəritəsini dəyişir. Bolqarıstan Cənub Qaz Dəhlizinin üzvüdür. Dost ölkəyə il ərzində 1 milyard kubmetr həcmində qazın təchizatı nəzərdə tutulub. Xatırladaq ki, bir müddət bundan əvvəl Yunanıstanın Komotini bölgəsində Azərbaycan təbii qazını Bolqarıstana nəql edəcək Yunanıstan–Bolqarıstan İnterkonnektorunun (IGB) açılış mərasimi keçirilib. Bu gün Azərbaycan Bolqarıstan da daxil olmaqla Avropa ölkələri üçün şaxələndirilmiş qaz təchizatının sabit və strateji mənbəyi, həm də etibarlı tərəfdaşdır. Bir ildən artıq müddətdə Avropaya 13,5 milyard kubmetr qaz tədarük olunub. Bunun 440 milyon kubmetri Bolqarıstanın payına düşüb. Bolqarıstana ilk 6 ayda 160 milyon kubmetr olan qaz ixracının ilin sonuna 600 milyon kubmetrə çatacağı planlaşdırılır. İyulun 1-dən Bolqarıstana tam həcmdə – gündəlik 2,6 milyon kubmetr qaz ixrac edilir ki, bu da gündəlik tədarükdə 1,7 milyon kubmetr artım deməkdir.
Azərbaycan enerji istiqamətində əməkdaşlıqla bərabər, həm də nəqliyyat, ticarət, sərmayələr, birgə müəssisələrin yaradılması, turizm kimi digər sahələr də münasibətlərin daha da güclənməsini diqqətdə saxlayır. İki dövlət arasında həmçinin regional təşkilat olan Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində də sıx münasibətlər mövcuddur. Bütün bunlarla bərabər, Azərbaycanla Bolqarıstan arasında indiyədək iqtisadi sahələri əhatə edən bir sıra önəmli sənədlər imzalanıb. Ümumiyyətlə, nəqliyyat sahəsinin inkişafı da hər iki ölkə üçün prioritet təşkil edir. Bu mənada Bakı– Tbilisi–Qars dəmir yolunun istifadəyə verilməsi hər iki respublika üçün böyük tarixi əhəmiyyət daşıyır. Bu layihənin həyata keçirilməsi Bolqarıstanın Azərbaycan tərəfdən Avropa İttifaqı bazarına giriş kimi, Azərbaycanın isə Bolqarıstan üçün Mərkəzi Asiya regionuna çıxış imkanı kimi rolunu daha da artırır.
Xüsusilə qeyd etmək olar ki, Azərbaycanla Bolqarıstan arasında mədəni əlaqələr də uğurla inkişaf etməkdədir. Bakı Slavyan Universiteti ilə Müqəddəs Kliment Oxridski adına Sofiya Universiteti arasında əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanması, Bolqar Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinin fəaliyyətə başlaması, Bakı Slavyan Universitetində bolqar dilinin tədris olunması, paytaxtımızda tanınmış bolqar rəssamı Emil Stoyçevin fərdi sərgisinin açılması da bunun parlaq ifadəsidir.
Bu gün ölkəmizin Bolqarıstanla siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə münasibətləri uğurla inkişaf edir, hər iki ölkə arasında fəal əməkdaşlıq mövcuddur və yüksək səviyyəli qarşılıqlı səfərlər həyata keçirilir. Əminliklə demək olar ki, Bolqarıstan və Azərbaycanın iki dost ölkə kimi bundan sonra da uğurlu əməkdaşlığı davam edəcəkdir.
Vüqar İsayev,
Yeni Azərbaycan Partiyası Göygöl rayon təşkilatının sədri
Geri dön