Eltun Süleymanov: "Kəlbəcər qədim izlərin və əbədi kimliyin torpağıdır"
Bu gün, 14:09. Yazar: azer
Azərbaycan tarixinin ən səciyyəvi səhifələrindən biri Kəlbəcər torpağında yazılıb. Bu diyar təkcə zəngin təbiəti ilə deyil, həm də əsrlərin dərin qatlarından boylanan mədəniyyət izləri, qəhrəmanlıq dastanları və müasir dövlət quruculuğunun parlaq nümunələri ilə seçilir. 25 noyabr tarixi – Kəlbəcər Günü artıq xalqımızın yaddaşında azadlığın, qürurun və yenidən dirçəlişin rəmzinə çevrilib.
Bu sözləri aia.az-a açıqlamasında Eltun Süleymanov deyib.
Müsahibimiz deyib ki, Kəlbəcər tarix boyu Qafqazın ən qədim yaşayış məskənlərindən biri kimi tanınıb. Arxeoloji tədqiqatlar göstərir ki, bu ərazidə ibtidai icma dövründən etibarən insanlar məskunlaşıb. Rayon ərazisində tapılmış Tunc dövrünə və Antik çağlara aid qayaüstü rəsmlər, daş qəbirlər, silah və məişət əşyaları bu diyarın minillik tarixə malik mədəni mərkəzlərdən biri olduğunu təsdiqləyir. Kəlbəcər ərazisində yerləşən Xudavəng (Dadivank) kompleksi Azərbaycanın xristianlıq dövrü memarlığının ən dəyərli abidələrindəndir. XI–XIII əsrlərə aid bu məbəd kompleksinin memarlıq üslubu, daş üzərindəki yazılar və bədii ornamentlər milli memarlıq məktəblərinin bir-birinə təsirini nümayiş etdirir. Bununla yanaşı, Tunc dövrünə aid Zərnə kəndi kurqanları, Qanlıqaya və Çərəkdar qayaüstü təsvirləri, Tərtərçay vadisindəki qədim yaşayış yerləri bölgənin insan sivilizasiyasının erkən ocaqlarından biri olduğunu sübut edir. Hər daşı tarix danışan Kəlbəcər həm də qədim Qarabağ xanlığının sərhəd bölgələrindən biri olub. XVIII əsrdə bu torpaqlar həm iqtisadi, həm də strateji baxımdan mühüm mərkəz sayılırdı. Qarabağ xanı Pənahəli xan burada mühüm strateji istehkamlar quraraq qərb istiqamətindəki müdafiə xəttini möhkəmləndirmişdi. Kəlbəcər həm də Azərbaycan xalq yaradıcılığının, aşıq sənətinin beşiyidir. Bu bölgə Aşıq Şəmşir, Aşıq Qurbani kimi nəhəng sənətkarları yetişdirib. Onların sazında səslənən dağların nəfəsi, bulaqların səsi bu gün də xalq ruhunu yaşadır. Kəlbəcər aşıq məktəbi təkcə poetik irs deyil, həm də milli kimliyimizin mənəvi dayağıdır. Kəlbəcər dağlarının qoynunda yaranan söz inciləri həm sevginin, həm vətənpərvərliyin, həm də mənəvi dirənişin ifadəsinə çevrilib. 1993-cü ilin aprelində Kəlbəcərin işğalı xalqımız üçün ən böyük faciələrdən biri oldu. Dağların o tərəfinə sığınan minlərlə insan qarlı keçidlərdə həyatını itirdi, evlər, məbədlər, qəbiristanlıqlar dağıdıldı. Amma xalqın yaddaşından Kəlbəcər silinmədi. O, azadlıq arzusu ilə hər bir azərbaycanlının qəlbində yaşadı. Və nəhayət, 2020-ci ilin 25 noyabrında Azərbaycan Ordusunun şanlı Zəfəri ilə Kəlbəcər yenidən doğuldu. İşğalçılar bu torpağı tərk etməyə məcbur oldu, üçrəngli bayrağımız dağların zirvəsində yenidən dalğalandı. Cənab Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən diplomatik və hərbi strategiya sayəsində Kəlbəcər döyüşsüz azad edildi — bu, müasir tariximizin ən möhtəşəm siyasi qələbələrindən biri idi.
Bu gün Kəlbəcər yeni həyat yaşayır. Bölgədə yollar salınır, Kəlbəcər-Laçın, Toğanalı-Kəlbəcər, Kəlbəcər-İstisu avtomobil magistralları yüksək texnoloji səviyyədə inşa olunur. Elektrik xətləri çəkilir, “Kəlbəcər” və “İstisu” Su Elektrik Stansiyaları istifadəyə verilib. Bölgənin təbii sərvətləri, o cümlədən qızıl və mərmər yataqları dövlətin nəzarətinə qayıdıb, iqtisadi inkişaf planlı şəkildə həyata keçirilir. Cənab Prezident İlham Əliyev bu istiqamətdə deyib: “Kəlbəcər Azərbaycanın ən gözəl guşələrindən biridir. Biz bu torpağı yenidən quracağıq, həyat burada əvvəlkindən də gözəl olacaq.” Bu gün həmin sözlər reallığa çevrilir. Yeni kəndlər salınır, müasir kommunikasiya infrastrukturu qurulur, mədəniyyət və təhsil ocaqları bərpa olunur. Artıq doğma torpaqlarına qayıdan insanlar evlərinin pəncərəsindən yenə dağlara baxır, uşaqlar bulaq başında oynayır. Cənb Prezident İlham Əliyevin Kəlbəcərə etdiyi səfərlər bu bölgənin yenidənqurulmasında əsas mərhələlərdən birini təşkil edir. Dövlət başçısı 2021, 2022, 2023 və 2024-cü illərdə Kəlbəcərdə bir sıra mühüm açılışlarda iştirak edib, yolların, enerji obyektlərinin və İstisu sanatoriyasının bərpa işlərinə şəxsən rəhbərlik edib. Onun səfərləri təkcə infrastruktur baxımından deyil, həm də mənəvi məna daşıyır. Hər dəfə cənab Prezident Kəlbəcər torpağına qədəm qoyanda xalqımız bir daha əmin olur ki, bu torpaqlar nəinki azad edilib, həm də əbədi yaşadılacaq. Dövlət başçısının Kəlbəcərdə söylədiyi bu sözlər həm vətəndaş, həm lider mövqeyinin təcəssümüdür: “Kəlbəcər xalqımızın qürur yeridir. Biz bu torpağı göz bəbəyimiz kimi qoruyacağıq.”
Bu gün Kəlbəcər həm qədimliyin, həm müasirliyin, həm də suverenliyin birləşdiyi məkandır. Tarixin dərin qatlarında formalaşmış mədəniyyət indi müasir texnologiyalarla, dövlətin qayğısı ilə yeni həyat qazanır. Kəlbəcərin azadlığı və bərpası göstərdi ki, Azərbaycan dövləti təkcə torpağını deyil, həm də milli yaddaşını qorumaq əzmindədir. Kəlbəcər Günü bu əzmin, bu birliyin, bu qalib ruhun simvoludur. Əzəmətli dağların qoynunda indi azadlığın və dirçəlişin səsi eşidilir. Bu səs gələcək nəsillərə bir vəsiyyət kimi səslənir: “Torpaq əmanətdir, onu qorumaq Vətənə sədaqətin ən ali formasıdır”-deyə E. Süleymanov fikrini yekunlaşdırıb.
Geri dön