Komik rollar ustası... - Fuad Biləsuvarlı yazır
Dünən, 15:36. Yazar: fuad
Azərbaycan kino və teatrının əvəzsiz komediya ustası Hacıbaba Bağırov incəsənətimizdə və xalqımızın yaddaşında silinməz iz qoymuş sənətkarlardandır. O, eyni zamanda bizim qayğısız uşaqlığımızın aktyoru olub, desəm, yanılmaram. Çünki biz onun canlandırdığı obrazlarla gülə-gülə böyüdük, zaman keçdikcə o rollar bizim yaddaşımızın ayrılmaz bir parçasına çevrildi. Millətin və cəmiyyətin bütün əyri-əskiklərini ustalıqla mimika və aktyor oyunuyla göstərir, bunu elə təbii edirdi ki, tamaşaçı hər səhnədə öz həyatından bir parçanı görə bilirdi. Ona görə də Hacıbaba Bağırovun sənətini illər əvvəl olduğu kimi, bu gün də sevə-sevə xatırlayırıq.
1932 - ci ilin 15 iyununda küləkli Bakı şəhərində dünyaya göz açmış Hacıbaba Bağırov uşaqlıqdan teatrı çox sevirdi.
Ailəsi də təsdiqləyir ki, Hacıbaba Bağırov kiçik yaşlarından teatra dərin maraq göstərmiş və bu sənətə vurğun olub. Axı, həvəs və sevgi olmayan yerdə uğurun kökləri də dərin ola bilməz. Sənət yalnız bir peşə deyil, o, insanın ruhunun bir ifadəsidir. Hacıbaba Bağırovun sənətə olan yanğısı onu Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrı nəzdindəki aktyor studiyasına gətirib—burada o, ustad sənətkarlardan dərs alaraq öz bacarığını cilalayıb və teatrın sehrinə qapılıb.
Sənətin incəliklərini dövrünün ustad sənətkarlarından öyrənərək, incə bir peşəkarlıqla mənimsəyib. Eyni zamanda, qazandığı bilikləri səhnə təcrübəsi ilə birləşdirərək, özünəməxsus aktyor üslubunu formalaşdırıb. Hacıbaba Bağırov bir aktyor kimi ilk müstəqil fəaliyyətinə 1950-ci ildə Lənkəran Dövlət Dram Teatrında başlayıb və burada sənət yolunun bünövrəsini qoyub.
Teatr və kinodan danışanda, əlbəttə ki, biz burada Hacıbaba Bağırovdan söz açmalıyıq—həm də üzdə təbəssümlə, dodaqda gülüşlə, ürəkdə sevgiylə. O, 1962-ci ildə Musiqili Komediya Teatrında çalışmağa başlayaraq, 26 il ərzində 50-dən çox bir-birindən maraqlı, əsrarəngiz obraz yaratdı. Onun teatr səhnəsində canlandırdığı rollar zamanın sınağından keçərək bu gün də tamaşaçı qəlbini oxşamağa davam edir. Mitoş, ("Hicran") Soltan bəy ("Arşın mal alan"), Məşədi İbad ("O olmasın, bu olsun"), Orduxan ("50 yaşında cavan"), Novruzəli ("Hardasan, ay subaylıq") və Sonqulu ("Bankir adaxlı") kimi unudulmaz obrazlar, təkcə gülüş deyil, həm də xalqın xatirələrində əbədi iz buraxan sənət nümunələridir.
Hacıbaba Bağırov xoşbəxt sənətkarlardandır—çünki onun yaradıcılığı bu gün də Azərbaycan incəsənətinin zirvələrindən biri olaraq qalır. Onun sənəti zamanın sınağından keçmiş, teatr və kino dünyasında əbədi yerini qorumuşdur. Hər il doğum və vəfat günlərində Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı onun xatirəsini ehtiramla yad edir, onun sənətinin dəyərini bir daha vurğulayır.
Bu gün, istər teatr, istərsə də kino sahəsində, onun ölməz sənətinin təsirini açıq-aşkar hiss edirik. Səhnədə canlandırdığı obrazlar sadəcə bir aktyor işi deyil, xalqın ruhunun bir parçasıdır.
Teatrşünaslar onun komediya janrına gətirdiyi yenilikləri yüksək qiymətləndirirlər. O, sadəcə bir komik aktyor deyildi—o, tamaşaçı ilə doğrudan da ünsiyyət quran bir sənət ustası idi. Oynadığı tamaşalarla, özünəməxsus tərzi ilə hər bir tamaşaçının duyğularına toxunmağı bacarırdı.
Hacıbaba Bağırovun sənətə olan sonsuz sevgisi yalnız teatr səhnəsində hiss olunmurdu — o, bu sevgini gündəlik həyatında, ailəsində də yaşadırdı. Onun sənətə olan sadiqliyi və fədakarlığı, yaxınlarının gözündə təkcə aktyor peşəsinin deyil, bütöv bir ömür yolunun göstəricisi idi. Bu barədə həyat yoldaşı Arzu Bağırova belə söyləyirdi:
"Hacıbaba Bağırov sıradan bir aktyor deyildi—o, Azərbaycan teatrının və komediyasının simalarından biri idi. Onun sənətinə olan sevgisi və fədakarlığı ailəsində də hiss olunurdu. O, həyat yoldaşı haqqında danışarkən deyib ki, Bağırovun adı Azərbaycan incəsənətində öz yerini tutub və bu gün də unudulmur."
Hacıbaba Bağırovun həyat yoldaşı Arzu xanımın fikirləri, onun teatr və kino sənəti uğrunda necə canfəşanlıq göstərdiyini bir daha təsdiqləyir. O, səhnə üçün yaşayır, sənətə ruhunu verir və hər obrazında tamaşaçıya öz dünyasını açırdı.
Amma mənim üçün Hacıbaba Bağırovun sənəti yalnız səhnə deyil—o, aqil insanın fikirlərinə şəfəq yayan, nur saçan bir mədəniyyət dünyası, dəyərli bir xəzinədir.
Hacıbaba Bağırov təkcə teatrda deyil, kino sahəsində də parlaq iz qoymuş sənətkarlardandır. O, ekran obrazları ilə tamaşaçı yaddaşında silinməz xatirələr buraxıb. "Ulduz" filmində Möhsün, "Mehman"da Arif, "Alma almaya bənzər"də Məmmədəli, "Şirbalanın məhəbbəti"ndə Şirbala kimi rolları ilə qədirbilən tamaşaçıların qəlbində dərin iz salıb, onların gülüşü və duyğuları ilə ahəng yaratmağı bacarıb.
Gülüş, teatr, komediya, səhnə, kino—və bütün bunların ayrılmaz parçası olan Hacıbaba Bağırov. Onun yaratdığı obrazlar yalnız səhnə üçün deyil, xalqın yaddaşı üçün də ərsəyə gəlib. Azərbaycan gülüş ustası tamaşaçılar tərəfindən hədsiz sevgi ilə qarşılanıb, yaratdığı hər rol xalqın qəlbində silinməz iz buraxıb. 1982-ci ildə "Azərbaycanın Xalq Artisti" fəxri adına, 1998-ci ildə isə "Şöhrət" ordeninə layiq görülüb. Onun misilsiz sənəti, rəngarəng rolları və teatrla kinoda göstərdiyi fədakar fəaliyyəti Azərbaycan mədəniyyətinin ən qiymətli incilərindən birinə çevrilib.
P.S. Azərbaycan incəsənətinin ölməz siması – Hacıbaba Bağırov... Bu gün onu teatr səhnələrində görmək xoşbəxtliyinə nail ola bilmərik. Cismani yoxluğu bizi kədərləndirsə də, yaratdığı personajlar, gülüş dolu tamaşalarla ruhən həmişə bizimlədir. Elə sənətkarlar var ki, zaman keçsə də, onların işığı sönməz, ulduzlar kimi daim parlayar. Hacıbaba Bağırov da Azərbaycan teatr və kino sənətinin belə sönməz ulduzlarından biridir. O, yaddaşımızda, qəlbimizdə əbədi yaşayacaq. Ruhu şad olsun!
Müəllif: Fuad Biləsuvarlı, AYB və AJB üzvü, Prezident mükafatçısı.
Geri dön