Mehriban Ələkbərzadənin sənət aləmi... -
Bu gün, 12:18. Yazar: sevinc1
Hər bir sahədə olduğu kimi, teatrda da yeniliklər qaçılmazdır. Akademik Milli Dram Teatrı isə bu baxımdan çox şanslıdır, çünki onun bədii rəhbəri Mehriban Ələkbərzadədir. O, Azdramaya rəhbər təyin olunduqdan sonra teatrın abu-havası tamamilə dəyişdi, səhnə yeni ideyalarla zənginləşdi. Bir-birindən gözəl əsərlərə quruluş verərək, teatrı yeni fəlsəfi və bədii istiqamətlərə yönəltdi.
Akademik Milli Dram Teatrında təqdim olunan “İblis və…” tamaşası isə bu klassik əsərə yeni baxış gətirir, Hüseyn Cavidin ideyalarını analiz edərək müasir teatrın gücünü ortaya qoyur. Burada İblis təkcə bir obraz deyil, həm də insan ruhundakı tərəddüdlərin simvoludur – bu tamaşa bizi öz daxili mübarizəmizə bir daha baxmağa vadar edir.
Mehriban xanım Hüseyn Cavidin "İblis" əsərində yalnız klassikanı qorumaqla kifayətlənmir—o, müasir teatrın manevrasını ustalıqla nəzərə alaraq, tamaşaya özünün fəlsəfi baxışını və incə rejissor yozumunu əlavə edir. Onun quruluşunda "İblis və..." sadəcə bir tamaşa deyil, həm də insanın mənəvi dilemmasını ortayaqoyan güclü bir teatr təcrübəsinə çevrilir.
Dahi Hüseyn Cavidin Azərbaycan teatrına bəxş etdiyi "İblis" faciəsi təkcə repertuarı zənginləşdirən bir dram deyil, həm də insanın daxili mübarizəsini, tərəddüdlərini və həyatın amansız paradokslarını səhnəyə daşıyan dərin bir fəlsəfi əsərdi. Bu əsər yalnız tarixi dram deyil, eyni zamanda xeyirlə şərin bir yolda addımlaması barədə düşündürən bir hekayədir.
Mehriban Ələkbərzadə tamaşanın dekorasiyasından işıqlandırmasına qədər hər bir detalı böyük ustalıqla hazırlamışdı. Burada rejissorun təcrübəsi və incə yanaşması aydın şəkildə görünür. Səhnə tərtibatı konkret bir məkana bağlı deyil, əksinə, insanın daxili dünyasını əks etdirən simvolik bir atmosfer yaradır. İşıqlandırma və vizual effektlər tamaşanın emosional təsirini gücləndirir, İblisin varlığını isə tamaşaçılara daha sirli, qüvvətli və təsirli şəkildə təqdim edir.
İşıq dizaynı tamaşaçıda həyəcan hissi yaratmaq üçün xüsusi şəkildə hazırlanıb. Rafael Həsənovun işıq quruluşu İblisin səhnədəki üstün mövqeyini vurğulamaq məqsədilə qaranlıq və parlaq işıq arasındakı güclü kontrastlardan istifadə edir.
Azdramada səhnə dekorasiyası həm vizual cəlbediciliyi, həm də dərin düşüncəyə sövq edən atmosferi ilə seçilirdi. Konsepti Azdramanın direktoru İlham Əsgərov tərəfindən hazırlanmışdı—sadəliyinə baxmayaraq, tamaşanın fəlsəfi mahiyyətini ifadə edən güclü simvolik elementlərdən ibarət idi.
Tamaşada İblis obrazını Ayşad Məmmədov və Anar Heybətov canlandırır, bu da onun ikili təbiətini və fərqli xarakter çalarlarını vurğulayır. Onların ifası İblisin daxili dilemmasını, metafizik mübarizəsini ustalıqla ön plana çıxarır. Səhnədəki jestləri, geyim detalları və hərəkətləri tamaşaçını dərin düşünməyə vadar edir—sanki aktyorların dinamizmi və emosional enerjisi tamaşaçının öz qavrayışına yön verir.
Elnar Qarayev (İblisin varisi-1), Elşən Cəbrayılov (İblisin varisi-2), aktyorlar Murad İsmayıl (Arif), Elsevər Rəhimov (Vasif), Əməkdar artist Vəfa Rzayeva (Rəna), aktyor Elçin Əfəndi (İbn Yəmin), əməkdar artist Elşən Rüstəmov (Elxan), Xalq artisti Kazım Abdullayev (İxtiyar şeyx), aktyorlar Lalə Süleymanova (Xavər), Vüsal Mustafayev (Vasifin dostu), Elçin Nurəliyev (Çavuş, Haydut) və Tural İbrahimov (Kanuni, Haydut) iştirak edirlər.
Mehriban Ələkbərzadə hər bir əsərinə quruluş verərkən sadəcə teatr tamaşası deyil, həm də dərin fəlsəfi bir məkan yaradır. Onun rejissor baxışı təkcə səhnəni deyil, tamaşaçının düşüncə dünyasını da dəyişir.
"İblis və..." tamaşasında isə bu yanaşma daha kəskin hiss olunur. Mehriban Ələkbərzadə İblis obrazını klassik qəddar və əzazil bir varlıq kimi təqdim etməklə kifayətlənmir—onu gizli bir qüvvə, insanın daxili tərəddüdlərinin simvolu kimi formalaşdırır. Tamaşanın atmosferi təkcə vizual olaraq deyil, fəlsəfi dərinliyi ilə də qorxunc bir mühit yaradır. Diqqətli tamaşaçı səhnədə İblisin varlığının təkcə dekorasiya və işıqlandırma ilə yox, həm də obrazın daxili enerjisi ilə səhnəni necə dəyişdirdiyini hiss edəcək.
Tamaşada İblis yalnız bir varlıq deyil—o, insanla danışan, onun iç dünyasına nüfuz edən bir gücdür. Onun insanla qurduğu dialoq tamaşaçını passiv müşahidəçi olmaqdan çıxarıb, seçimlər və tərəddüdlər içində düşünməyə məcbur edir. İblisin sözləri sadəcə teatr dilində deyil, tamaşaçı üçün daxili bir sualın cavabı kimidir.
Mehriban Ələkbərzadə, "İblis və..." tamaşasını hazırlayarkən, klassik dramaturgiyaya yeni bir baxış gətirmişdir. O, Hüseyn Cavidin əsərdəki fikirlərini müasir teatrla uzlaşdıraraq, tamaşaya daha geniş fəlsəfi və bədii çalarlar əlavə etmişdir.
Mehriban Ələkbərzadənin quruluşunda "İblis" yalnız keçmişin bir izi deyil, həm də indiki dövr üçün aktual olan mənəvi və fəlsəfi suallar doğurur. Tamaşada biz yalnız Cavidin ideyalarını deyil, eyni zamanda rejissorun fəlsəfi dünyagörüşünü də hiss edə bilərik.
Bu tamaşa sual doğurmur—o, tamaşaçını qəti nəticəyə gətirir.
İblisə yalnız bir obraz kimi baxmaq olmaz. O, real həyatla uzlaşan, hər bir insanın daxili mübarizəsini simvolizə edən bir gücdür. Mehriban xanım növbəti uğuru ilə rejissor prizmasından baxaraq Hüseyn Cavidin "İblis" əsərini tamaşaçılara Azdramanın möhtəşəm səhnəsində böyük şövqlə təqdim etdi.
Tamaşanın vizual dünyası, aktyorların qeyri-adi oyunu və dramaturji quruluşu elə işlənib ki, İblisin varlığı yalnız səhnədə deyil, tamaşaçının düşüncəsində də yaşayır.
P.S. Bir daha şahid oldum ki, Azərbaycan Teatrının ən güclü və parlaq nümayəndələrindən biri Mehriban Ələkbərzadədir. Yaratdığı hər bir əsərlə o, səhnəyə yeni nəfəs verib, fikirləri formalaşdırıb. Bu gün izlədiyim “İblis” tamaşası da bunun əyani sübutudur. Mehriban xanımın teatrı sadəcə təqdim etmir—o, düşündürür, suallar yaradır və tamaşaçıya yeni baxış bucaqları açır.
Bu tamaşada İblisə yalnız bir obraz kimi baxmaq olmaz. O, real həyatla uzlaşan, hər bir insanın daxili mübarizəsini simvolizə edən bir gücdür. Mehriban xanım növbəti uğuru ilə rejissor prizmasından baxaraq Hüseyn Cavidin "İblis" əsərini tamaşaçılara Azdramanın möhtəşəm səhnəsində böyük şövqlə təqdim etdi.
Mehriban xanım, yaratmaq şövqünüz sozalmasın. Yeni tamaşalarınızda görüşənədək!
Müəllif: Fuad BİLƏSUVARLI, AYB üzvü, AJB üzvü, Prezident mükafatçısı.
aia.az
Geri dön